Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ALİ CAN AKTAŞ
Danışman: Aysun Pekşen
Özet:
Bu çalışma şeker mısır-kestane kabağı birlikte yetiştiriciliğinde değişik ekim
düzenlemelerinin verim, bitkisel özellikler ve kalite üzerine etkilerini ortaya koymak
ve birlikte ekim düzenlemelerinin bileşen bitkilerin yalnız ekimlerine göre
etkinliklerini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Araştırma, Samsun ili Bafra ilçesi
Üçpınar köyünde 2017 ve 2018 yıllarında Şansa Bağlı Bloklar Deneme Metoduna
göre 3 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Denemede “Arıcan kestane kabağı” ve
“Tanem” mısır çeşitleri kullanılmıştır. Şeker mısır ve kabak bitkileri sıra arası ve sıra
üzeri mesafeler sırasıyla 70x15 ve 210x200 cm olacak şekilde ekilmiştir. Çalışmada
yalnız mısır (M), yalnız kestane kabağı (K), yer değiştirme (R1 ve R2) ve eklemeli
(A1 ve A2) seriler düzeninde olmak üzere 6 değişik ekim düzenlemesi ele alınmıştır.
Yer değiştirmeli (R: replacement series) düzenlemede 70x15 cm sıklığında ekilen
mısır sıralarından bazıları çıkarılarak bu sıralar yerine kabak R1’de 2M:1K, R2’de
3M:1K olacak şekilde ekilmiştir. Eklemeli (A: Additive series) düzenlemede ise
70x15 cm sıklığında ekilen mısır sıraları arasına bitki sırası çıkarılmaksızın kabak
ekimi A1’de 3M:1K ve A2’de 4M:1K olacak şekilde ekim yapılmıştır. Çalışmada
ışık rekabetini belirlemek amacıyla fotosentetik aktif radyasyon (PAR) değeri,
yaprak sıcaklığı ve yapraklarda klorofil içeriği ölçülmüştür. Kestane kabağında
meyve boyu ve eni, sap uzunluğu, ortalama meyve ağırlığı, meyve dilimlilik sayısı,
meyve kabuk kalınlığı ve sertliği ile suda çözünür kuru madde içeriği belirlenmiştir.
Mısırda ise bitki boyu, ilk koçan yüksekliği, bitkide koçan sayısı, koçan uzunluğu,
koçanda sıra sayısı, koçanda tane sayısı, kavuzlu ve kavuzsuz koçan ağırlığı, sap
verimi ile bitkideki yaprak sayısı tespit edilmiştir. Ayrıca kestane kabağı ile şeker
mısırın birlikte ekim etkinliği saptanmıştır. Mısırda bitki boyu ve sap verimi ile
kestane kabağında meyve boyu, ağırlığı ve sertliği dışındaki incelenen özellikler
bakımından ekim düzenlemeleri arasında istatistiksel fark bulunmamıştır. Ekim
düzenlemelerine ait alan eşdeğer oranlarını ifade eden LER değerleri birleştirilmiş
yıllara göre 1.21-1.72 arasında değişmiş, birlikte ekim uygulamalarının tamamı her
iki bitkinin yalnız ekimlerine kıyasla daha etkin bulunmuştur.