Siberfeminizm ve siber kültürde cinsiyet kimliğinin yapıbozumu ve siber kimlikle yeniden inşası

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Kadın ve Aile Araştırmaları Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: DUYGU AYDEMİR

Danışman: Hanife Nalan Genç

Özet:

Siberfeminizm teknoloji, internet ve kadın üçlemesini odağına alan feminist bir harekettir. Cinsiyet eşitsizliğine karşı savaşım veren ve bu soruna çözüm yolları üreten siberfeminizm, kadın ve internet arasında her zaman bir bağ olduğunu savunmaktadır. Ayrıca Donna Haraway’in “Siborg Teorisi”nden doğan siberfeminist kuram, insanın makinelerle veya teknolojik gereçlerle olan birlikteliğinden dolayı siber uzamda ve fiziki dünyada birer siborga dönüştüğünü ileri sürmektedir. Üstelik siborg bireyde cinsiyet kavramı, daha çok iki biçimli/heteronormatif olan görünümünden uzaklaşabilmektedir. Diğer bir deyişle, siborgun cinsiyet kimliği hem iki biçimli hem çok cinsiyetli hem de cinsiyetsiz bir hale gelebilmektedir. Siber uzamda siber kimlik, siborg bireylere cinsiyetsizleşmenin yollarını açarken, CRISPR ve GenSmart Design gibi biyoteknoloji ve gen mühendisliği alanındaki teknolojik gelişmeler de fiziki dünyada siborg insanları cinsiyetsiz kılabilecek imkânlara sahiptir.

         Bu tezin öncelikli amacı siberfeminist kuramı tarihsel gelişimi, amacı ve ilgilendiği konular çerçevesinde açımlayarak siber kültür, siber kimlik ve cinsiyet kimliği kavramları arasındaki bağı ortaya koymaktır. Bu amaçla tezde araştırma yöntemi olarak betimsel analiz kullanılmış ve bir sonuca ulaşılmıştır. Bu sonuca göre, siberfeminizm, postmodernizmin yapıbozuma uğrattığı cinsiyet kimliğini siber kültürde yeniden inşa etmektedir. Ancak bu oluşumda cinsiyet kimliği, siber kimlikte ve siborg bedende cinsiyetsizleşebilme olanağına kavuşabilmektedir. Bu konuda, teknolojik gelişmeler sayesinde hem fiziki uzamda hem siber uzamda cinsiyet sınırlarının bulanıklaşması, diğer bir deyişle, cinsiyetin iki biçimli/heteronormatif yapıdan çok biçimli bir yapıya geçiş yapması veya görünmez olması mümkündür. Buradan hareketle, siberfeminizm siber kimliğin cinsiyet kimliğinden bağımsız olarak kurulabileceğini ve cinsiyetten kaynaklı eşitsizliklerinin siber kültürde kök salamayacağını savunmaktadır. Bu tez çalışmasının dijitalleşen dünyada cinsiyet ve kimlik konularına ışık tutacağı, siborg ve feminizm kavramlarına yeni ve farklı bir bakış açısı sunacağı düşünülmektedir.