Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2007
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GÖKÇEN YAKUPOĞLU
Danışman: Aysun Pekşen
Özet:
Bu çalışmanın amacı meşe ve gürgen hızar tozu (ince talaş) ve odun yongası (kaba
talaş) ile çay atığının belirli karışımlarından hazırlanan yetiştirme ortamlarının
Ganoderma lucidum (Fr.) Karst. mantarının verim ve kalitesi üzerine etkilerini
belirlemektir. Çalışma Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri
Bölümüne ait mantar üretim odası ve laboratuarlarında yapılmıştır. Yetiştirme
ortamlarının nem, pH, kül, N, C, C/N oranları ve mineral madde içerikleri belirlenmiş,
ilk primordium oluşum süresi ve verim tespit edilmiştir. Meşe ve gürgen ağaç türlerine
ait odun yongası ve hızar tozunun %18 buğday kepeği, %1 sukroz ve %1 CaCO3 ile
karışımlarından hazırlanan ortamlar kontrol ortamı olarak kullanılmıştır. Yetiştirme
ortamlarından hasat edilen mantarlarda bazı fiziksel ve kimyasal özellikler
belirlenmiştir. En yüksek verim meşe odun yongasında 73.07 g/kg ortam ile 90:10ÇA
ortamından, meşe hızar tozu ile hazırlanan karışımlarda da 21.21 g/kg ortam ile
75:25ÇA ortamından elde edilmiştir. Meşe hızar tozu ile hazırlanan 80:20ÇA, 85:15ÇA
ve 90:10ÇA ortamları dışında, diğer ortamlara ait verim değerlerinin 80:18BK kontrol
yetiştirme ortamından daha yüksek olduğu, odun yongası ile hazırlanan ortamlardaki
çay atığı miktarı azaldıkça verimin arttığı tespit edilmiştir. Gürgen hızar tozuna %15 ve
%10 çay atığı ilave edilerek hazırlanan ortamların ilk primordium oluşum sürelerinin
diğerlerinden daha uzun olduğu ve verim değerlerinin de çok düşük olduğu tespit
edilmiştir. Gürgen hızar tozuna %15ÇA (8.94 g/kg ortam) ve %10ÇA (7.05 g/kg ortam)
ilave edilerek hazırlanan ortamlar dışında, çay atığının farklı miktardaki karışımlarından
hazırlanan ortamların verim değerlerinin de 80:18BK kontrol yetiştirme ortamlarından
daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. En yüksek verim gürgen odun yongasında
85:15ÇA (36.96 g/kg ortam) ortamından elde edilmiştir. Çalışma sonucunda çay
atığının Ganoderma lucidum üretiminde yetiştirme ortamına katkı maddesi olarak
kullanılabileceği tespit edilmiştir.