Türkiye'deki gebelerin prekonsepsiyonel bakım ve danışmanlık alma durumları ve ilişkili faktörler


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ELİF ÇEVİK ERGİ

Danışman: Mustafa Kürşat Şahin

Özet:

AMAÇ: Bu çalışmada, Türkiye'deki gebelerin prekonsepsiyonel bakım ve danışmanlık (PCC) alma durumlarının ve ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. GEREÇ VE YÖNTEM: Kesitsel ve tanımlayıcı tipte bir online anket araştırmasıdır. Temmuz-Aralık 2020 tarihleri arasında yürütülmüştür. Çalışmada veri toplama aracı olarak katılımcıların, sosyodemografik özelliklerini ve prekonsepsiyonel bakım durumlarını değerlendiren, 42 sorudan oluşan bir anket kullanılmıştır. BULGULAR: Çalışmaya katılan 280 gebenin yaş ortalaması 30,4 ± 4,55 yıldı. Gebelerin %31,4'ü kendisinin, %11,8'i ise eşlerinin gebelik öncesi bakım ve danışmanlık aldığını bildirdi. Gelirin gidere denk olması, gebeliğin planlı olması, gebe kalmak için tedavi alınması, gebelik öncesi dönemde korunma yöntemleri hakkında bilgi alınması prekonsepsiyonel bakım ve danışmanlık almayı artıran faktörler olarak saptandı. Prekonsepsiyonel bakım aldığını ifade eden gebelere, bakım veren sağlık çalışanı tarafından prekonsepsiyonel bakım kapsamında yapılanlar incelendiğinde gebelik öncesi dönemde folik asit reçetesi %75,7 ile en yüksek orana sahip iken; en az ise %10,4 oranı ile aile içi şiddete maruz kalıp kalmadıklarının sorgulanması olmuştur. Gebelerin çoğunluğunun kadın hastalıkları ve doğum uzmanından, ikinci olarak aile hekimlerinden danışmanlık aldığı bulunmuştur. Danışmanlık almayanların; %54,2'si konu hakkında bilgi sahibi olmadığını, %33,3'ü gebelik öncesi danışmanlık almayı gerekli görmediğini, %12,5'i ise istenmeyen gebelik olduğunu ifade etmiştir. SONUÇ: Gebelerin prekonsepsiyonel bakım ve danışmanlık alma oranları düşüktü. Prekonsepsiyonel bakım ve danışmanlık açısından üreme çağındaki kişilerin bilgilendirilmesi ve her temasta konu hakkında farkındalığın artırılması gerekmektedir.