Yüksek baskı tekniği yöntemi ile 5-7 yaş grubuna yönelik hikaye kitabı uygulaması

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SAEIDEH SHAHMARI KALESTAN

Danışman: Ata Yakup Kaptan

Özet:

Sanat tarihi boyunca önemli bir yeri olan ve birçok sanatçı tarafından kullanarak günümüze kadar gelen baskıresim tekniği sanatın vazgeçilmez tekniklerinden biridir. Yüksek baskı tekniği, düz bir yüzey üzerinde boya alması istenen yerlerin yüksekte, basılması istenmeyen yerlerin ise oyularak çıkarılması ilkesine dayalı ilk baskıresim tekniğidir. Yüksek baskı tekniğinde linolyum ve ağaç kalıplar kullanılmaktadır. Yüksek baskı tekniği dünyada başlangıçta çoğaltım amacı için kullanılırken tarihsel süreç içinde belli değişme, gelişme ve yorumlama ile ünlü ressamların eserlerini çoğaltmak ve yaygınlaştırmak amacıyla kullanılmıştır. 17.yüzyılda Japonya'da uygulanan yüksek baskı, Avrupalı sanatçıları etkilemiş sanatsal ifade aracı olarak tekrar büyük bir ivme kazanmıştır. Linolyum ise ilk olarak 1867 yılında Fransz Çizek'in sanat eğitimi verdiği okullarda kullanılmış teknik Picasso'nun bulduğu eksiltme yöntemi ile en üst seviyelere ulaşmıştır. Türkiye'de ise ilk olarak yüksek baskı tekniklerinden ağaç baskı 1730 yılında İbrahim Müteferrika'nın bastığı "Tarihi Hindi Garbi" adlı kitapta kullanılmıştır. Sanatın önemli ögelerinden biri olan yüksek baskı, sanat eğitiminde gereken ilgiyi görmemesi kaygı vericidir. Türkiye'de yüksek baskı tekniğinin uygulanması çocuk hikaye kitaplarında pek rastlanmamaktadır. Nitel özellik taşıyan bu araştırmada, kaynak ve alan taraması yapılmıştır. Yüksek baskı tekniğini çocuk hikaye kitaplarında uygulayan sanatçıların çalışmaları değerlendirilmiştir. Betimsel yöntemlerin, yayın tarama tekniklerinin kullanıldığı bu araştırma ile yapılan masal araştırmalarının sonucunda, belirlenen sorunların giderilmesi ve üzerinde tartışma" olanağının artırılabilmesi için Ondokuz Mayıs Üniversitesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümünde "Yüksek Baskı Tekniği Yöntemi ile 5-7 Yaş Grubuna Yönelik Hikaye Kitabı Uygulaması" başlığıyla bir atölye çalışması yapılmıştır. Bu çalışma sürecinde 24 öğrenciyle çalışılmış ve 20 adet kitap tasarımıyla sonuçlandırılmıştır. Araştırmacı tarafından bu çalışma için yapılan uygulama süreci sonunda, linol baskı tekniği ile örnek bir kitap tasarlanmıştır. Ortaya çıkan ürünler, araştırmanın en önemli verilerini oluşturmaktadır. Bu araştırma ile, sanat tarihinde ve sanatçı uygulamalarında, geçerli bir ifade dili olarak yerini almış olan baskıresim tekniklerinden, yüksek baskı tekniğinin 5-7 yaş grubuna yönelik hikaye kitaplarında uygulanabilirliğinin, betimlenmesi amaçlanmaktadır. Anahtar Kelimeler: Çocuk Hikaye Kitabı, Linol Baskı, Yüksek Baskı