Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BEGÜM TOPUZ İN
Danışman: Ata Yakup Kaptan
Özet:
Mobil teknolojiler yüzyılımızda sanal dünyanın her boyutunda karşımıza çıkan ve yaşamı pozitif yönde kolaylaştıran önemli birer araç haline gelmiştir. Mobil uygulamaları kullanan çocukların sayısının her geçen gün artması, eğitsel amaçlı mobil uygulama geliştirmeye yönelik ilgiyi de beraberinde getirmiştir. Çocuk merkezli bir tasarımın, çocuğun algı ve becerilerine göre düzenlenmiş, seveceği ve kolay iletişim kurabileceği bir görsel tasarım ile hazırlanması büyük önem taşımaktadır. Bu tez çalışmasının amacı, yeni nesil teknolojik cihazların çocuk eğitimi ve gelişimine yönelik değerleri doğrultusundan yola çıkarak, günümüzde 4-6 yaş çocukları için tasarlanmış e-kitap içerikli mobil uygulamalarının görsel tasarım sorunları örnekler ile incelenerek, var olan tasarım problemlerinin belirlenmesi ve görsel tasarım açısından çocuklara yönelik bir e-kitap mobil uygulamasının tasarımında dikkat edilmesi gereken unsurların ortaya konulmasıdır. Araştırma nitel araştırma yöntemi esas alınarak gerçekleştirilmiştir. Bu doğrultuda araştırma iki boyutlu olarak tasarlanmıştır. Araştırmanın ilk boyutunda e-kitap içerikli mobil uygulamaların görsel tasarım analizleri doküman incelemesi modeline göre yapılmıştır. Araştırmanın dokümanlarını, Apple Store mobil uygulama mağazasından 4-6 yaş dönemi çocuklar için interaktif e-kitap içerikli mobil uygulamalar içerisinden 16.12.2018 tarihinde en çok indirilen 5 adet interaktif e-kitap içerikli mobil uygulama oluşturmaktadır. Çalışmanın dökümanlarını oluşturan EKMU-1 EKMU-5 (E-Kitap Mobil Uygulaması) aralığında verilen interaktif e-kitap içerikli mobil uygulamaların görsel tasarım analizleri, betimsel analiz tekniğine göre yapılmıştır. Araştırmacı tarafından ilgili alan yazın taranarak oluşturulan e-kitap içerikli mobil uygulamaların tasarım ilkeleri; denge, oran-orantı, sözel-görsel hiyerarşi, görsel devamlılık, bütünlük/birlik, vurgu, ritim, çeşitlilik ve e-kitap içerikli mobil uygulamaların tasarım ögeleri; illüstrasyon, renk, animasyon (hareket/canlandırma), tipografi, kompozisyon, oyun ve ses değerlendirme kriterleri olarak belirlenmiştir. Araştırma bulgularında; çocuklara yönelik e-kitap mobil uygulamalarının genel olarak yaş aralığının sınırlandırılması, kompozisyon tasarımı, tipografi kullanımı, illüstrasyon dili ve renkleri, sayfalar arası bütünlük ve birlik uyumsuzluğu gibi tasarım sorunları tespit edilmiştir. Araştırmanın ikinci boyutunda ise incelenen 4-6 yaş dönemi çocuklarına yönelik e-kitap mobil uygulamalarının görsel tasarım analizleri sonucu çıkan problemlere yönelik çözüm önerilerinin getirildiği örnek bir çocuk e-kitap mobil uygulaması tasarlanmıştır. Çalışmanın bulguları sonucunda, çocuklara yönelik e-kitap/e-kitap mobil uygulama tasarımında nasıl bir yol izlenmesi gerektiği ve çocuk yayınlarında dikkat edilmesi gereken temel unsurlar bakımından yol gösterici bilgilere ulaşılmıştır. Ayrıca araştırma çocuklara yönelik e-kitap mobil uygulamalarının seçiminde eğitimciler ve ebeveynleri, çocuk yayınlarında görsel tasarımın önemi ve doğru seçim yapılması konularında yönlendirebilecek bilgiler vermesi açısından önemli görülmektedir.