Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2009
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BEYHAN KİBAR
Danışman: Aysun Pekşen
Özet:
Bu çalışmada Lactarius controversus, Lactarius pyrogalus ve Tricholoma terreum
gibi ektomikorizal mantar türlerinin kültüre alınabilme olanakları araştırılmıştır. Bu
amaçla ektomikorizal mantar türlerinin saf kültürlerinin elde edilmesi, en uygun besin
ortamlarının saptanması, misel gelişim koşullarının (pH, sıcaklık, C ve N kaynakları)
optimizasyonu ve vejetatif inokulumun elde edilmesine yönelik çalışmalar yapılmıştır.
Çalışmada ayrıca fındık (Corylus avellana) ile ektomikorizal ilişkisi bulunan L.
pyrogalus türüne ait değişik inokulumların farklı yöntemlerle fındık fidanlarına
inokulasyonu yapılarak fidan gelişimi ve ektomikoriza oluşumu üzerine etkisi
belirlenmiştir. Aynı zamanda ektomikorizanın teşhisi ve tanımlanması yapılmıştır.
Çalışma Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümüne ait
misel üretim laboratuarında 2005 ve 2008 yılları arasında yürütülmüştür.
L. controversus, L. pyrogalus ve T. terreum ektomikorizal mantar türlerinin misel
gelişimi için PDA besin ortamının, 25 °C sıcaklığın, 4.5-6.0 pH değerlerinin ve N
kaynağı olarak malt ekstrakt, pepton ve maya ekstratın kullanılmasının uygun olduğu
belirlenmiştir. En iyi C kaynakları L. controversus türü için mannitol, L. pyrogalus için
mannitol ve glikoz, T. terreum türü için de dektroz, ksiloz ve maltoz olarak
belirlenmiştir. L. contraversus türünde torf ortamının, L. pyrogalus ve T. terreum
mantar türlerinde ise torf:vermikülit (1:4) ortamının vejetatif inokulum için en uygun
ortamlar oldukları tespit edilmiştir. Farklı inokulasyon yöntemlerinin fidan gelişimi
üzerine etkisi önemli bulunmuştur. İnokule edilmeyen fındık fidanları hariç, tüm
inokulasyon uygulamalarında ektomikoriza oluşumu saptanmıştır. L. pyrogalus
mikorizasının turuncu renkli ve basit dallanmış, mikorizal köklerin ise kısa, kalın,
yüzeyinin düz, parlak ve fungal örtü ile kaplı olduğu tespit edilmiştir.