Güzel sanatlar liselerinde okutulan grafik tasarım dersinde sürdürülebilirlik


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ESRANUR VAR

Danışman: Ata Yakup Kaptan

Özet:

Sürdürülebilirlik kavramı 1983 yılında Birleşmiş Milletlerin yayınlamış olduğu "Ortak Geleceğimiz" raporu ile hayata dahil olmuş ve şekillendirmeye başlamıştır. Hızlı sanayileşmenin ve nüfus artışının getirdiği sorunlara çözüm bulmak için yayınlanan rapor, ekonomik gelişim ve küreselleşmenin çevre üzerindeki olumsuz sonuçları hakkında bir uyarı önemindedir. Bu konunun temelinde, ekolojiye verilen zarar ve bu zararın sonucunda da çözüm olarak sürdürülebilirlik kavramı yer almaktadır ve artık neredeyse her alanda sürdürülebilirlik kavramı ile karşılaşılmaktadır. Gün geçtikçe daha karmaşık bir yer olan dünyada, öğrencilerin farklı düşünme, problem çözme ve karar verme yeteneklerini geliştirmek giderek önem kazanmaktadır. Çevreci tasarım uygulamaları gibi çözümlerle çevresel problemlere dur denilmelidir. İyi bir yaşam eğitimli gençlerin bu konular etrafında çalışmaları ile mümkün olabilir. Bu sebeple bu araştırma sürdürülebilir tasarımla ilişiği olabileceği düşüncesi ile Güzel sanatlar liseleri 11. sınıf grafik tasarım dersi içerisinde ele alınmaya çalışılmıştır. Sürdürülebilir tasarım anlayışının öğrencilere ve grafik tasarım atölye derslerine katkısı üzerine odaklanılmıştır. Bu araştırmada, güzel sanatlar liselerinde okutulan grafik tasarım dersi, öğretim programı ve ders kitabının sürdürülebilirlik ve sürdürülebilir tasarım açısından incelemeleri yapılmaya çalışılmıştır. Bu incelemeler ile öğrencilerin sürdürülebilir tasarım ile öğrenme süreçlerine katkısının olabileceği ve sürdürülebilirlik düşüncesini kavrayan öğrencilerin bu şekilde bireysel sorumluluklarının farkına varıp bilinçleneceği düşünülmektedir. Bilinçli bireyler bilinçli toplumu oluşturacağı düşüncesi ile öğrenci, öğretmen ve diğer kullanıcılara kolay ulaşılabilir, doğa dostu, ilgi ve merak uyandıran tasarımlar yapılabilmesine katkı sağlayabileceğine yönelik bir araştırma yapılmaya çalışılmıştır. Araştırma sonucunda; sürdürülebilirlik ve sürdürülebilir tasarımın ders kitabı ve öğretim programı içerisinde belirgin olarak yer almadığı ancak sürdürülebilir tasarımda olduğu gibi ders kitabında da geri dönüşüm, fire ve malzeme kullanımı gibi benzerliklere rastlanılmıştır. Ayrıca grafik tasarım dersi öğretim programında da yer alan bilinçli bireyler yetiştirme amacı doğrultusunda sürdürülebilirlik bilinci kazandırılmasının benzerlikler içerdiği sonucuna varılmıştır. Sürdürülebilir tasarımla benzerliklere rastlanılması, bu ders kitabı içerisinde sürdürülebilirliğin yer alabilmesinin mümkün olabileceği sonucunu vermektedir.