Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: NESRİN GÜRSES
Danışman: Ata Yakup Kaptan
Özet:
Bu çalışmada Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan bu yana grafik tasarımcıların Türk grafik tasarım eğitimine etkileri konusu araştırılmıştır. Çeşitli koşulların etkisiyle grafik tasarımcılarla okullardaki eğitimin etkileşiminin değişken olduğu görülmektedir. Bu etkileşim profili incelenmeye değer bulunmaktadır. Geçen 92 yılda, konunun birkaç zaman bölümü (genel kabule göre 3 dönem) halinde ele alındığı gerçeği göze çarpmaktadır. 1960'a kadarki dönem, 1960 ilâ 1980'ler arasındaki dönem ve 1980'lerden bugüne kadarki süreç, ülkenin özgün koşulları ve birbirinden oldukça farklı nitelikleri ile ayrı ayrı ele alınmaktadır. Dolayısıyla Türk grafik tasarım eğitimi üzerinde etkili olmuş isimleri tespit ederken ve etkilerinden bahsederken bu dönemlere ait (Cumhuriyetin kuruluş yıllarında üretimin çok sınırlı olması, yeterli okul, akademisyen ve yetişmiş insan gücü bulunmaması, ideolojik sebepler, II. Dünya Savaşı, Marshall yardımları, Bauhaus ekolü, Devlet Tatbiki Güzel Sanatlar Yüksek Okulu'nun (DTGSYO) açılması, Grafikerler Meslek Kuruluşu'nun (GMK) ve sonra Yükseköğretim Kurulu'nun (YÖK) kurulması gibi) koşullar kendini hissettirmektedir. Modern anlamda grafik tasarım konusu göreceli olarak yeni olup süreç içinde yeniden tanımlanmakta ve branşlaşmaya doğru gidilmektedir. Bilgi ve iletişim teknolojilerinin çok hızlı geliştiği ve küreselleşme kavramının kendini hissettirdiği 1980 sonrası son dönemde dünyada ve Türkiye'de grafik tasarım eğitiminin yapısal özellikleri ve hedeflerinin güncellenmesi ihtiyacı ile ciddi olarak yüzleşilmektedir. Bu yüksek lisans tezi kapsamında yüz yüze veya e-posta aracılığı ile görüşülen ve çeşitli kaynaklardan görüşleri derlenen çok önemli bazı profesyonel grafik tasarımcıların veya akademisyenlerin özgün değerlendirmeleri ışığında sürecin fotoğrafı çekilmeye çalışılmıştır. Profesyoneller ile akademisyenlerin hem piyasadaki hem de eğitim süreçlerindeki rollerinin sürecin zorlayıcı özelliklerinden etkilendiği görülmüştür. Piyasa ile okulların etkileşiminin bazı kurallar dâhilinde gerekli olduğu ve verimli sonuçlar verdiği değerlendirilmektedir. Büyük sorunların aşılmasını gerektiren Türk grafik tasarım eğitiminin geleceğinin tasarlanmasında bu iki kesimin işbirliğinin nasıl gerçekleştirileceği üzerinde önemle durulmaktadır. Bu kapsamda YÖK'ün oynayacağı rol konusundaki kuşkular hem okul hem de piyasa cephesinde yüksek sesle dile getirilmektedir. Bütün zorluklara rağmen, sorunların çözümü için sunulan tekliflerin uygun sonuçlar doğuracağı ortamların nasıl hazırlanacağı konusunda yoğun emek harcanmaktadır. Bu tez çalışması grafik tasarım eğitimi süreci ile ilgili olarak Cumhuriyet sonrası grafik tasarımcıların eğitime olan katkısını araştırması nedeniyle kapsamlı bir envanter veya arşiv çalışması olarak değerlendirilebilir.