Farklı ağaç türlerine ait talaş ortamlarının Pleurotus ostreatus mantarının verimi, kalitesi ve antimikrobiyal aktivitesi üzerine etkileri

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SİBEL AVCI

Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Şengül Alpay Karaoğlu

Eş Danışman: Aysun Pekşen

Özet:

Bu çalışma 5 farklı ağaç türüne ait (kavak (KT), kayın (KAT), meşe (MT), ıhlamur (IT) ve kızılağaç (KIT)) talaşların tek başına ve katkı maddesi olarak çay atığı (ÇA) ve buğday kepeğinin (BK) % 20 oranında ilavesi ile hazırlanan 15 yetiştirme ortamının Pleurotus ostreatus (Jacq. ex Fr.) P. Kumm. mantarının verim ve kalitesi üzerine etkilerini belirlemek amacıyıa yapılmıştır. Yetiştirme ortamlarının nemi (% 63,73-72,91), pH’sı (pH 5.63-6.56), karbon (% 47,60-60,18), azot (% 0,11-1,41) ve 10 farklı mineral madde içerikleri belirlenmiştir. Farklı ağaç türlerine ait talaşlar ve katkı maddesi ilavelerinin verim, biyolojik etkinlik ve üretim oranı üzerine istatistiksel olarak çok önemli (P<0,01) etkisi olduğu saptanmıştır. En yüksek verim, BE ve üretim oranı 80MT+20BK ortamından (sırasıyla 202,82 g/torba, % 66,93 ve % 0,75) elde edilmiştir. En büyük şapka uzunluğu ile eni 80KT+20BK, protein içeriği ise 80IT+20BK ortamlarında saptanmıştır. Denemede ele alınan 15 yetiştirme ortamı yanı sıra kavak, kayın ve kızılağaç kütükleri üzerinde yetişen mantarlarla doğadan toplanan P. ostreatus mantarlarında N, protein, mineral madde, antioksidan ve antimikrobiyal aktiviteleri karşılaştırılmıştır. En yüksek toplam fenolik madde miktarı 80KAT+20ÇA ortamında, radikal temizleme aktivitesi ise IT ve 80IT+20BK ortamında (5,509-5,904 mg/mL) tespit edilmiştir. Mantar metanol ekstraktların antimikrobiyal aktivitelere sahip olduğu, en duyarlı mikroorganizmanın M. smegmatis, en etkili ekstraktın 80MT+20ÇA ortamından elde edilen mantar ekstraktının olduğu belirlenmiştir. Çalışmada çay atığının mantar yetiştiriciliğinde kullanılabilecek önemli bir endüstriyel atık olduğunu, üretilen mantarın hem kalitesi hem de verim bakımından alternatif ürünlere benzer olduğu belirlenmiştir.