7-9 yaş eğitim hedefli yeni medya yazılımlarının görsel tasarımı


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: DİLEK AYDEMİR

Danışman: Ata Yakup Kaptan

Özet:

Bilgisayar teknolojilerinin çağın gerektirdiği insan ihtiyaçlarına göre değişim ve gelişim göstermesi sonucunda bu teknoloji eğitim alanında da yer almaya ve eğitimin her kademesinde etkili olarak kullanılmaya başlamıştır. Gerek sınıf içi gerek sınıf dışı erişim imkanlarıyla Web 2.0 teknolojileri sayesinde, öğrencilere çeşitli yeni medya uygulamaları üzerinden mekânsız ve zamansız olarak eğitime devam etme imkânı sağlanmıştır. İnternet üzerinden ücretli ve ücretsiz olarak değişim gösteren ve kullanıcıların hizmetine sunulan eğitim amaçlı oldukça fazla yeni medya uygulamasına erişmek mümkündür. Ancak sayısal olarak her geçen gün artış gösteren bu yeni medya uygulamaları, niceliklerindeki artışına rağmen niteliksel olarak da gözlemlenebilen bazı tasarım sorunlarını da beraberinde getirmektedir. Basılı eğitim materyallerinin aksine ekran üzerinden kullanılan eğitim uygulamalarında tasarım açısından ekrana uygunluk, ara yüz kullanımı kolaylığı, renk değerleri vb. birçok başlıkta farklı tasarım detayları ve beraberinde problemleri ortaya çıkmaktadır. Özellikle küçük yaş gruplarına hitap eden yeni medya uygulamalarında tasarımın, öğrenme sürecine olumlu ya da olumsuz etkileri olabilmektedir. Nihayetinde en temel amaç olan izleyicinin dikkatini çekerek, mesajın izleyiciye doğru şekilde aktarılması ve öğrenimin gerçekleştirilmesidir. Bu da çocukların gelişim özellikleri ve ihtiyaçlarına göre profesyonelce tasarlanmış yeni medya uygulamaları ihtiyacını doğurmaktadır. Konuyla ilgili olarak yapılan araştırmalar sonucunda çocukların gelişim özelliklerine uygun olan ve tasarım öğeleri ve ilkelerine bağlı olarak tasarlanmış yeni medya uygulamalarının niceliksel olarak kısıtlı olduğu görülmüştür. Yeni medya uygulamalarının eğitimin hayatına getirdiği yenilikler ve etkiler göz önünde bulundurularak araştırmanın birinci bölümünde problem durumu, araştırmanın amacı, önemi ve evren, örneklem gibi çalışmanın temel noktaları açıklanmıştır. İkinci bölümde araştırmanın evrenini oluşturan 7-9 yaş şematik dönem çocuklarının gelişim özelliklerinden bahsedilmiş; yeni medyanın ne olduğu, yeni medyanın günümüz eğitimindeki yerinin üzerinde durularak, eğitim hedefli yeni medya uygulamalarının görsel tasarım öğeleri ve ilkeleri açısından tasarlama ölçütleri başlıklar halinde açıklanmıştır. Örnek olarak belirlenmiş olan üç ayrı eğitim hedefli yeni medya uygulamasının belirlenen sayfalarının görsel tasarım ilkeleri ve öğelerine göre ne şekilde görsel analiz edileceği yöntem ana başlığıyla üçüncü bölümde açıklanmıştır. Dördüncü bölümde ise yurt içinden Vitamin Eğitim ve Morpa Kampüs, yurt dışından ise Adapted Mind olarak belirlenmiş olan yeni medya uygulamaları, çocukların gelişim dönemleri özelliklerine ve görsel tasarım niteliklerine göre değerlendirilmiştir.