Huzur dersleri Osmanlı padişahlarının İslam’a ve Kur’an’a yönelik tesis ettikleri hizmetlerden birisidir. Bu yazıda evvela bir girizgâh mahiyetinde huzur derslerinin tanımı, dersin yıllar içerisindeki seyri, katılımcıları, genel prensipleri ve mutat tefsir derslerinden farkı hakkında kısaca bilgi verilmiştir. Verilen bu bilgiler, son dönemde ortaya konan kimi eleştirilerle birlikte ele alınmış ve bu eleştirilerin haklılık durumları tartışılmıştır. Akabininde huzur derslerine hizmet eden beldelerden Safranbolu’nun bu müesseseye mukarrir ve muhatap olarak kaç âlim kazandırdığı tespit edilmiş, bu âlimlerin hal tercemeleri, başta günümüzün özgeçmişi mesabesinde bulunan sicill-i ahvâl dosyalarındaki bilgiler olmak üzere pek çok kaynaktan istifade etmek suretiyle oluşturulmuştur. Sicil dosyalarında âlimlere ait bit icazetname varsa icazetnamedeki ilmî silsile görsel araçlar yardımıyla gösterilmeye çalışılmıştır. Safranbolulu âlimlerin bir yılda tesis edilen huzur dersi meclislerine katılımları yıllar bazında ele alınmış, bir beldeden kabul edilecek âlim sayısında belli bir düzen bulunup bulunmadığı araştırılmıştır. Safranbolulu âlimler özelinde, âlimlerin huzur derslerindeki konumları yıl yıl kontrol edilmiş, mutat düzeni bozan uygulamalara ve âlimlere dikkat çekilmiş, bunların arkasında yatan sebepler hakkında çeşitli tahminlerde bulunulmuştur.
Huzur Lessons (lessons in the presence of sultan) is one of the services estab- lished by the Ottoman sultans for Islam and the Qur'an. In this article, as a preface firstly the information has been given about the definition of the huzur lessons, the course of the lessons over the years, the participants of the lessons, general rules of the lessons, differences between customary interpretation lessons and huzur les- sons. This information has been handled with reviews published lately and the si- tuation of the reviews has been discussed in terms of rightfulness. After that, it has been determined how many scholars from Safranbolu, the region served some services to huzur lessons, has brought to this institution as a muqarrir (lecturer) and mukhatab (debater scholars). These scholars’ biographies have been set up a lot of materials initially their personal records (sijill al-ahwal). In their personal records, if they have an ijazah, the scientific chain has been showed by visual materials. The participation of the scholars from Safranbolu to huzur lessons in one year has been checked over year-by-year. So it has been questioned if there a system for choosing a scholar from a region or not and some information has been detected. -Special for scholars from Safranbolu- The positions of the scholars have been checked in the ranking of huzur lessons year-by-year. After that, it has been attracted attention to the activities and scholars violating the order. Lately, it has been estimated the reasons of these activities behind.
