Benzerlik teorisinin toprak sıcaklığına uygulanabilirliği


EKBERLİ İ., DENGİZ O., GÜLSER C., ÖZDEMİR N.

Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Dergisi, cilt.4, sa.2, ss.63-68, 2016 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 4 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2016
  • Dergi Adı: Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.63-68
  • Ondokuz Mayıs Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Benzerlik teorisi bazı değişkenlerin boyutsuz bileşenlerinin belirlenmesiyle deneysel verilerin yorumlanmasına, bu nedenle toprak sıcaklığını ifade eden ısı taşınımı denkleminin çözümüne de yardımcı olabilmektedir. Bu çalışmada, Samsunun Çarşamba ilçesindeki Vertisol, lnceptisol, Entisol topraklarda profil boyunca sıcaklık değerleri ölçülmüş ve ısısal yayınım katsayıları hesaplanmıştır. Boyutsuz sıcaklık fonksiyonu benzerlik teorisine göre oluşturulmuş, aynı zamanda toprak derinliğine, zamana ve ısısal yayınım katsayısına bağlı olarak, TI benzerlik kriteri değerleri belirlenmiştir. Boyutsuz sıcaklık fonksiyonunun 0.27 ve 069 arasındaki değişimine karşılık, Tt benzerlik kriterinin 0.221 ve 0.323 arasında değiştiği saptanmıştır. Boyutsuz sıcaklık fonksiyonu ile benzerlik kriteri arasında belirlenen önemli düzeydeki regresyon katsayısı (R=0.593), benzerlik kriteri değerlerinden yararlanarak toprakların farklı horizonlarındaki sıcaklık değişimine ait benzerliğin belirlenebileceğini göstermektedir.
Similarity theory can help to interpret of experimental data with determining dimensionless components ofsome variables, in thiscase help to solution of heat conductivity equation expressing soil temperature. in this study, soil temperature values along the soilprofiles of Vertisol, lceptisol and Entisol in Çarşamba District of Samsun were measured and heat diffusivity coefficients wereestimated. Dimensionless temperature function was obtained according to similarity theory, also Tt similarity criteria values weredetermined depend on soil depth, time and heat diffusion coefficient. It was determined that dimensionless temperature functionvaried between 0.27 and 0.69, while ıı similarity criteria varied between 0.221 and 0.323. The significant regression coefficient(R=O.593) between dimensionless temperature function and similarity criteria shows that the similarity of soil temperature changein different soil horizons can be determined using similarity criteria values.