Sağlık Arama Davranışı Ve Siberkondri

7. Ankara Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi, 02 Aralık 2022, cilt.1, ss.1

ÖZET

Bu derleme çalışması literatür doğrultusunda çevrimiçi sağlık arama davranışı ve siberkondri

hakkında bilgi sağlamak amacıyla yapılmıştır.

Küreselleşmenin ve teknolojinin gelişmesiyle aynı zamanda geçtiğimiz yıllarda yaşanılan

Covid-19 pandemisinin de etkisiyle dijitalleşen bir çağ başlamıştır. Dijitalleşen çağın olmazsa

olmazı olan internet kullanımı hemen hemen her birey için vazgeçilmez olmuştur. Çağımızın

gerekliliği olan internet kullanımı yaşamda konforu ve kaliteyi arttırırken birtakım sorunları

da beraberinde getirmektedir. İnternet birçok yenilikçi yaklaşımıyla eğitim, haberleşme,

sağlık, bankacılık, eğlence, seyahat, sosyalleşme gibi birçok alanı olumlu ya da olumsuz

etkilemektedir. Özellikle sağlık alanındaki etkilerine bakılacak olursa bireylerin hekim seçimi,

randevu alma, sağlık kurumları, sağlık davranışları, yaşadığı sağlık sorunu, tedavisi, tanısı,

yapılan tetkikler, yaşadığı semptomlar hakkında bilgi kaynağı olarak kullanılmaktadır. Sağlık

alanında internetin bilgi kaynağı olarak kullanılması kişinin hastalığı konusunda

farkındalığının sağlanması, bakım ve tedaviye katılımı konusunda cesaretlenmesini, hekimhasta

iletişimini olumlu yönde etkilemektedir. Ancak internetten elde edilen bilgiler ile

bireylerin en kötü senaryo ile karşılaşması (baş ağrısının beyin tümörü olarak, karın ağrısının

mide kanseri olarak, sol kol uyuşukluğunun kalp krizi olarak araştırılması) kişide kafa

karışıklığına, konulan tanı ve yapılan tetkik ve tedavilerin doğruluğundan şüphe duymasına,

hekimin yetersiz olduğu düşüncesine ve yoğun sağlık kaygısı yaşamasına sebep

olabilmektedirler. Yaşanılan yoğun sağlık kaygısı bireyin ve toplumun sosyal yaşamını,

sağlığını, ekonomisini olumsuz yönde etkilemektedir. Aşırı ve tekrarlayıcı bir şekilde yapılan

çevrimiçi sağlık arama davranışı sonucunda yaşanılan yoğun sağlık kaygısı ’siberkondri’

olarak tanımlanmıştır. Siberkondri durumunu yaşayan bireylere ise siberkondriyak

denilmektedir. Siberkondrinin spesifik bir tedavisinin olmadığını ancak semptomatik

tedavinin uygulandığı görülmektedir. Siberkondrinin önleme yöntemlerine baktığımız zaman

bireylere yönelik eğitim, farkındalık sağlayacak mobil uygulamalar, doğruluğundan emin

olunan web sitelerinin tasarlanması gibi birçok yöntemler bulunmaktadır. Halk sağlığı

hemşiresinin siberkondri ile ilgili farkındalığının olması ve önleme yöntemlerinde aktif rol

alması gerekmektedir.

Sonuç olarak siberkondri çok daha yeni ve önemli olan bir halk sağlığı problemidir. Halk

sağlığı hemşireleri sorunu ve önleme yöntemlerini tanımalı, toplumun eğitim gereksinimlerine

uygun olarak eğitimler düzenlemeli, mücadele stratejilerinin geliştirilmesinde ve

uygulanmasında önemli rol ve sorumluluklar üstlenmelidir.

Anahtar Kelimeler: internet, siberkondri, sağlık arama davranışı, çevrimiçi sağlık arama

davranışı