SAMSUN’DA SİNEMA MEKANLARI ÜZERİNE BİR SÖZLÜ TARİH ÇALIŞMASI


GÖKMEN E.

Selçuk İletişim, cilt.12, sa.1, ss.325-350, 2019 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 12 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2019
  • Dergi Adı: Selçuk İletişim
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.325-350
  • Ondokuz Mayıs Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Sinema mekanları basit birer mekan olmanın ötesinde toplumların kültürel geçmişlerinininşasında önemli bir yeri olan mekanlardır. Toplumların yaşam biçimlerine,geleneklerine, göreneklerine, alışkanlıklarına dair ipuçları veren sinema deneyimlerininbu bağlamda ele alınarak incelenmesi, aslında toplumların geçmişten bugüne nasılevrildiklerini göstermesi açısından da önemlidir. Sinema mekanları bireylerin eğlenme vesosyalleşme ihtiyaçlarını karşılayan kamusal birer alandır ve bu mekanlar toplumlarınkültürel yaşantısının temel parçalarından birini oluşturur. Kültürün mekanlar dolayımıile varolduğu düşünüldüğünde, sinema mekanlarının toplumun kültürel izlerini taşıyanmekanlar olarak önemi anlaşılabilir. Mekanlara bakmak, kültüre ve oradan da toplumabakmak demektir. Bu çalışmada Samsun örneği üzerinde, sinema mekanlarının geçmişeait izlerine bireylerin anıları dolayımı ile ulaşılmaya çalışılmış, böylece önemli birkültürel mekan, bireylerin belleğine başvurularak analiz edilmiştir. Çalışmada 1960’lı ve70’li yıllarda sinema mekanlarının nasıl kullanıldığı, filmler ve filmlerdeki karakterlerinnasıl izlendiği ve alımlandığı, sinema deneyimlerinin bireylerin gündelik yaşambiçimlerini ve sosyalleşmelerini ne yönde etkilediği irdelenmiş, buradan hareketle o yıllaraait çok önemli verilere ulaşılmıştır. Türkiye’de sinema mekanlarını kültürel ve sosyolojikyönleri ile irdeleyen sözlü tarih çalışmalarının da yeterli sayıda olmadığı görülmüştür.Sinema, mekan, film kültürü, izleme ve sosyalleşme biçimleri, kadın-erkek ilişkileri,gerçek ve hayal dünyasına dair paradokslar ve ritüelleriyle kapsamlı bir çalışma alanıdır.Bu bağlamda çalışmada, toplumların sosyolojik ve kültürel izlerine ulaşmak açısındanetkili bir yöntem olan sözlü tarih yöntemi kullanılmıştır. 6 kişinin geçmiş sinema mekanıdeneyimlerinin irdelendiği bu çalışma, bize Samsun örneklemi üzerinden mekanlarınsosyal ve kültürel işlevlerine ve Türk kültürüne ait önemli veriler sunmakta ve geçmişinizlerini taşımaktadır.
Beyond being simple buildings, cinema venues have important roles in building the cultural history of societies. Examining the cinema experiences which give clues about the lifestyles, traditions, customs and habits of societies in this context is also important in terms of showing actually how societies evolved from past to present. Cinema venues are public spaces that meet the needs of individuals to have fun and socialize, and these spaces creates one of the fundamental parts of the cultural lives of societies. Considering the existence of culture is because of the places, the importance of the cinema venues as the places that carry the cultural traces of the society can be understood. Examining the places means examining the culture and from that point also examining the society. In this study through the case of Samsun, it was tried to reach the retrospective traces of the cinema venues through the memories of the people and so an important cultural space could be analysed by applying the memories of the individuals. In this study, how the cinema venues were used in the 1960s and 70s, how the films and the characters in the films were watched and perceived, how the cinema experiences effected the daily lifestyles and the socialization of the individuals were discussed and thus very important data from those years were reached. It showed that the studies on oral history in Turkey which examines the cultural and sociological aspects of the cinema venues are not sufficient in number. Cinema is a comprehensive field of study with the place, film culture, the styles of watching and socialization, man-woman relationships, paradoxes and rituals of the real and imaginary world. Because of that in the study oral history method which is an effective method to reach the sociological and cultural traces of societies was used. This study, which examines the past cinema venue experiences of 6 people, provides us with important data on the social and cultural functions of the cinema venues and data belong to Turkish culture through the case of Samsun and it also carries the traces of the past.