Bu araştırma, Orta ve Doğu Karadeniz Bölgesi tarım topraklarının bazı bitki besin maddesi kapsamlarını belirlemek, coğrafi bilgi sistemleri (CBS) kullanılarak ele alınan toprak değişkenleri yönünden veri tabanı ve dağılım haritalarını oluşturmak amacıyla yürütülmüştür. Araştırma kapsamında, tarım alanlarını temsil edecek şekilde 2.5 x 2.5 km grid aralıklarla 0-20 cm toprak derinliğinden toplam 3400 adet toprak örneği alınmıştır. Alınan toprak örneklerinde; toplam azot (N), ekstrakte edilebilir kalsiyum (Ca), magnezyum (Mg), sodyum (Na), bor (B), demir (Fe), bakır (Cu), çinko (Zn) ve mangan (Mn) analizleri yapılmıştır. Toprak analiz sonuçları, belli kriterlere göre sınıflandırılarak, besin maddelerinin eksiklik, yeterlilik veya fazlalık seviyeleri belirlenmiştir. Toprak parametrelerinin sınıflandırılmasından sonra CBS kapsamında veri tabanı oluşturulmuş ve ters mesafe ağırlık yöntemi (IDW, Inverse Distance Weighted) kullanılarak toprak dağılım haritaları üretilmiştir. Araştırma sonucuna göre, Orta ve Doğu Karadeniz Bölgesi tarım topraklarının büyük çoğunluğunun toplam N, ekstrakte edilebilir Fe, Cu ve Mn yönünden yeterli durumda olduğu; analiz edilen toprak örneklerinin % 66.88'inde ekstrakte edilebilir Ca ve % 81.44'ünde ekstrakte edilebilir Mg'un iyi, % 64.56'sında ekstrakte edilebilir Na'un ise orta seviyede olduğu belirlenmiştir. Bölge topraklarının % 34.35'inde B ve % 51.36'sında Zn noksanlığı görülmektedir
The aim of this study was to determine plant nutrients content and to in terms of soil variables their soil database and generate maps of their distribution on agricultural land in Central and Eastern Black Sea Region using geographical information system (GIS). In this research, total 3400 soil samples (0-20 cm depth) were taken at 2.5 x 2.5 km grid points representing agricultural soils. Total nitrogen, extractable calcium, magnesium, sodium, boron, iron, copper, zinc and manganese contents were analysed in collected soil samples. Analysis results of these samples were classified and evaluated for deficiency, sufficiency or excess with respect to plant nutrients. Afterwards, in terms of GIS, a soil database and maps for current status of the study area were created by using inverse distance weighted (IDW) interpolation method. According to this research results, it was determined sufficient plant nutrient elements in terms of total nitrogen, extractable iron, copper and manganese in arable soils of Central and Eastern Blacksea Region while, extractable calcium, magnesium, sodium were found good and moderate level in 66.88%, 81.44% and 64.56% of total soil samples, respectively. In addition, insufficient boron and zinc concentration were found in 34.35% and 51.36% of soil samples, respectively
