KORUMA SORUMLULUĞUNUN BİR ELEŞTİRİSİ: “KORUMA ÖNCELİKLİ SORUMLULUK”


ÇAĞLAYAN S.

UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ DERGİSİ, cilt.1, sa.12, ss.335-360, 2018 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Derleme
  • Cilt numarası: 1 Sayı: 12
  • Basım Tarihi: 2018
  • Dergi Adı: UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ DERGİSİ
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.335-360
  • Ondokuz Mayıs Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Uluslararası hukukta kuvvet kullanımına ilişkin olarak geliştirilen insani müdahale ve koruma sorumluluğu, uygulamadaki eksikleri nedeniyle eleştiri almışlardır. 2011 tarihli Libya müdahalesi ile birlikte koruma sorumluluğunun rejim değişikliğine neden olması, Koruma Öncelikli Sorumluluk (Responsibility While Protecting, bundan sonra KöS) kavramının Brezilya tarafından gündeme getirilmesine neden olmuştur. İlk dile getirildiğinde, koruma sorumluluğuna bir alternatif olarak ortaya atıldığı düşünülen KöS, kavramın sahibi Brezilya’nın içerde ve dışarda yeterli desteği bulamamasından dolayı önemli bir etki bırakamamıştır. Öyle ki, KöS zaman içerisinde koruma sorumluluğunun bir alternatifi değil tamamlayıcısı olarak lanse edilmiştir. Bu çalışmanın amacı, Türkçe yazında yeterince üzerinde durulmayan bu yeni kavramı literatüre kazandırmaya çalışmaktır. Bu amaç doğrultusunda, koruma sorumluluğu ve insani müdahale ile karşılaştırılan KöS kavramının farklarına değinilerek, diğer iki görüş kadar kalıcı olamamasının sebepleri üzerinde durulacaktır.
Humanitarian intervention and responsibility to protect regarding to the use of force in international law have been widely criticized for their lack of implementation. The fact that responsibility to protect caused regime change in the Libyan intervention in 2011 resulted in the notion of Responsibility While Protecting (RwP) to be raised by Brazil. When it was first mentioned, RwP, which was considered to be an alternative to responsibility to protect, could not have a significant impact because Brazil, the owner of the notion, could not find sufficient support inside and outside. In fact, RwP has been introduced as supplementary to responsibility to protect rather than as an alternative in time. The aim of this study is to introduce this new notion which is not sufficiently emphasized in Turkish literature. In accordance with this purpose, the differences between RwP and the two previous concepts will be tackled and it will be tried to discuss why RwP has failed.