Yapılan bu araştırmanın amacı, mezbahanelerden kesim sonrası alınan manda testislerinden elde edilen epididimal spermalarda çeşitli sperma sulandırıcıları kullanarak dondurmanın bazı spermatolojik parametreler üzerine etkisinin incelenmesidir. Mezbahanelerden kesim sonrası alınan 15 adet erkek Anadolu mandası (3 yaş ve üzeri) testislerinden elde edilen epididimal spermalara 6 farklı sperma sulandırıcısı (Tris, OptixCell®, BioXcell®, BullXcell®, AndroMed®, Steridly®) katılarak yapılan spermatolojik muayenelerle spermatozoonların motilitesi, ölü/canlı spermatozoon oranı, anormal spermatozoon oranı ve Hipo Osmotik Şişme Testi (HOST) oranları saptandı. Araştırmada taze sperma ile çözüm sonu sperma motilitesi, ölü spermatozoon oranı, HOST oranı, orta kısım, kuyruk ve toplam anormal spermatozoa oranları arasında önemli (p<0,001) farklılıkların olduğu saptandı. Sulandırıcılar arasında motilite oranı taze spermada Tris (% 55 ± 2,71), çözdürme sonrasında ise Tris ve OptixCell® (% 6) diğer sulandırıcılara göre daha iyi sonuçlar verdi. Ölü spermatozoon oranında da Tris sulandırıcısı, taze ve çözdürme sonrasında sırasıyla % 22 ± 0,98 ve % 65,30 ± 2,94 ile diğer sulandırıcılara göre en iyi sonucu verdi. Anormal spermatozoonda ise en az toplam anormali veren sulandırıcı taze ve dondurma çözdürme sonrası sırasıyla % 18,06 ± 0,56 ve % 18,60 ± 0,72 sonuçlarını veren BullXcell® sulandırıcısı oldu. HOST oranlarına bakıldığında taze spermada en iyi sonucu Tris sulandırıcısı (% 63,40 ± 0,78) verirken, dondurma çözdürme sonrası sulandırıcılar arasında anlamlı derece bir fark gözlemlenmedi (P ≥0,05). Çalışmamızda kullanılan sperma sulandırıcıları arasında spermatolojik parametreler göz önüne alındığında Tris sulandırıcısının en iyi sonuçları veren sperma sulandırıcısı olduğu görülmektedir. Elde edilen epididimal spermalarda taze ve çözüm sonrası motilite oranları yapılan çalışmalarla uyumlu bulundu. Sonuç olarak post-mortem elde edilen epididimal manda spermasının biyoteknolojik yöntemler kullanılarak değerlendirilebileceği düşünülmektedir.
The aim of this study is to examine the effect of freezing on some spermatological parameters by using various semen extenders in epididymal semen obtained from buffalo testicles taken from slaughterhouses after slaughter. Six different semen extenders (Tris, OptixCell®, BioXcell®, BullXcell®, AndroMed®, Steridly®) were added to the epididymal semen obtained from 15 male Anatolian buffalo testicles taken from slaughterhouses after slaughter and evaluated by performing spermatological examinations. In the study, it was determined that there were significant (p<0.001) differences between fresh semen and semen at solution semen motility, rate of dead spermatozoa, HOST rate, and total abnormal spermatozoa rates. Among the extenders, the motility ratio of Tris was better in fresh semen, and after thawing, Tris and OptixCell® gave better results than the other extenders. In terms of dead spermatozoa, Tris extender gave the best results compared to other extenders with 22 ± 0.98% and 65.30 ± 2.94%, respectively, after fresh and thawing. In abnormal spermatozoa, the extender that gave the least total abnormality was the BullXcell® extender, which gave the results of 18.06 ± 0.56 % and 18.60 ± 0.72 % after freezing and thawing, respectively. Considering the HOST ratios, Tris extender (63.40 ± 0.78%) gave the best result in fresh semen, while no significant difference was observed between the extenders after freezing and thawing (P>0.05). Considering these parameters in our study, it is seen that the Tris extender is the semen extender that gives the best results. As a result, it is thought that epididymal buffalo semen obtained post- mortem can be evaluated using biotechnological methods.
