Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Suşehri (Sivas) Heyelan Duyarlılık Analizi


DEMİR G.

Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, cilt.8, sa.1, ss.96-112, 2018 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 8 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2018
  • Dergi Adı: Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.96-112
  • Ondokuz Mayıs Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

17 Mart 2005 tarihinde meydana gelen can ve mal kayıplarına yol açan Kuzulu (Koyulhisar) heyelanı Kuzey Anadolu Fay Zonuna (KAFZ) yakın bir bölgede meydana gelmiştir. KAFZ aktif bir fay zonudur ve bölgedeki heyelanları tetiktediği düşünülmektedir. Bu etkinin araştırılması ve heyelan zararlarını en aza indirmek amacıyla; heyelan olayının önceden tahmini veya olasılığa dayalı yöntemlerle heyelana duyarlı alanların belirlenmesi gerekmektedir. Bu amaçla ilk olarak inceleme alanına ait Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Heyelan envanter verileri, hava fotoğrafları ve arazi çalışmaları kullanılarak heyelan envanter haritası üretilmiştir. Bu heyelanların %65'i analizde ve %35'i doğrulamada kullanmak üzere rastgele olarak iki gruba ayrılmıştır. Arazi çalışmaları sonucu heyelan oluşumunda etkili olduğu düşünülen, litoloji, topoğrafik yükseklik, yamaç eğim değeri, yamaç eğim yönü, akarsuya yakınlık, yola yakınlık ve faya yakınlık parametreleri duyarlılık analizinde kullanılmıştır. Analizde iki değişkenli istatistiksel yöntem altyapısı esasına dayandırılmış Frekans Oranı yöntemi kullanılarak, KAFZ'na yakın Sivas ili Suşehri ilçesinin heyelan duyarlılık haritası oluşturulmuştur. Duyarlılık haritası, çok az duyarlıdan çok yüksek duyarlılık sınıfına olmak koşuluyla beş değişik bölgeye ayırt edilmiştir. Duyarlılık haritasının performansını test etmek ve başarısını değerlendirmek için harita modelde kullanılmayan heyelan lokasyonları ile karşılaştırılmış ve Eğri Altındaki Alan (EAA) değeri 0.672 olarak belirlenmiştir. Bu sonuç ile heyelan duyarlılık değerlendirmesinin kullanılabilir olduğu görülmüştür. Üretilen harita ile bölgede heyelan olayının meydana gelme olasılığının yüksek olduğu arazilerde yapılacak planlamalarda heyelan olasılığı da dikkate alınarak uygulanacak mühendislik önlemleri ile can ve mal kaybının olmaması sağlanabilir
The Kuzulu (Koyulhisar) landslide occurred near the North Anatolian Fault Zone (NAFZ) on 17 March 2005 resulted loss of life and property. NAFZ is an active fault and is thought to trigger landslides in the region. In order to investigate this effect and minimize landslide damage; prediction of landslide or landslides susceptible areas need to be identified by likelihood methods. Firstly a inventory map for landslide were produced using inventory map of General Directory of Mineral Research, field surveys and aerial photographs. These landslides are randomly divided into two groups that 65% were used in analysis and 35% used for verification. Lithology, aspect, slope gradient, topographical elevation, distance to stream, roads and faults were decided to used in analysis as contributing factors after field studies. Landslide susceptibility map (LSM) of the Suşehri province of Sivas near the NAFZ was created by the Frequency Ratio method. LSM was separated into five classes from very low to very high. For validation of the map and evaluate its success, it was compared with the landslide which was not used in modeling. Consequently the area under curve (AUC) value was determined as 0.622. AUC value showed that the LSM was useable. With LSM, it is possible to avoid the loss of life and property by the engineering measures to be applied considering the possibility of landslide in the plans to be made in the areas where the possibility of landslide event in the region is high