Bu makalede tefsîr müktesebatının cehennem olgusuna yaklaşımı işlenecektir.Cehennem, soyutluk içermesinden ötürü ayetlerde tescîm, mecâz gibi sanatlarlaaktarılmakta, kendisine yer yer canlılık izafe edilerek teşhis sanatıylakişiselleştirilmekte ve dillendirilmektedir. Cehennem İslam kültür tarihindefazlaca yekûn kaplasa da makalede tefsir müdevvenatıyla sınırlandırılacaktır.Tefsir literatürünün genişliği sebebiyle bütün tefsirlerin ele alınmasınınimkânsızlığı diğer bir sınırlamaya yol açmaktadır. Bu sebeple alanındaneşvünemâ bulmuş eserler incelenecek, ikinci klasik dönem diye deadlandırabileceğimiz periyota ait müellefat, zaten kendilerine kadar gelenterminoloji ve materyali cem ettikleri için daha ziyade tercih edilecektir.Makalenin yazılış amacı, ayetlerde eşsiz bir i‘cazla zihinlerde tablolaştırılancehennemin, müfessirler tarafından nasıl ele alındığını yansıtmak; onlarınkültürel antropoloji ve pedagojik anlayışlarının ayetlerin teviline yansımasınısaptamaktır. Zira dünyaya oranla ontolojik farklılık içermesi muhtemeleskatolojik alemin, bilişsel düzeyde kavranabilmesi için müfessirlerin tasvir vebetimlemelerine ihtiyaç yadsınamaz. Çalışmanın önemine gelince, modernsöylemler ve bakış açılarının etkisiyle, geleneksel müfessirleri yargılamak veyayok saymaktan ziyade onların aktarımlarıyla ufku zenginleştirmeye dairaçılımlara yönelmenin zorunluluğuna dikkat çekmektir.
In this paper, the approach of hermeneutics acquis to the phenomenon of inferno will be examined. Inferno, being abstract, narrated in the verses via arts of hypostatization, metaphor, etc.; every now and then, it is identified via art of personification and induced to speak by attributing life to it. Although inferno encompasses great amount of space in Islamic cultural history, in the paper, it will be limited to the collection of hermeneutics. Literature of hermeneutics being tremendous, the impossibility of handling each interpretation yields another limitation. For this reason, the works that are flourished in their fields will be investigated; literature belonging to second classical period, as we might call, will rather be preferred since it brings together the terminology and material up to its time. The reason of writing such a paper is to reflect how inferno, which is portrayed in minds with sui generis lacony in the verses, is handled by hermeneutical; how these hermeneutical's pedagogical and cultural anthropological understandings reflect to the interpretation of the verses. Forasmuch, for comprehension in cognitive level of eschatological world, which possibly involves ontological difference compared to this world, the necessity of hermeneutical's depiction and description cannot be denied. As to the importance of the study, with the effect of modern discourse and paradigm, rather than to judge or ignore the classical hermeneuticals, to draw attention to the necessity of gravitating towards enriching the perspective with their transmissions.
