Bir tıp fakültesi öğrencilerinde ortoreksiya nervoza eğilimi ve ilişkili faktörler: Kesitsel bir çalışma


Creative Commons License

Bayar B., Şahin M. K.

Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, cilt.18, sa.1, ss.16-23, 2024 (Hakemli Dergi)

Özet

Amaç: Sağlık alanındaki öğrenciler, son zamanlarda artan sağlıklı beslenme ve sosyal medya kullanımı trendiyle bağlantılı olarak bahsedilen ortoreksiya nervoza için risk gruplarından biridir. Bu çalışmada, tıp öğrencilerinde ortoreksiya nervoza eğilimi ve ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Bu kesitsel bir çalışmadır. Eylül- Aralık 2022 tarihleri arasında bir anket ile yürütülmüştür. Anket formunda sosyodemografik verileri ve katılımcı özelliklerini değerlendiren soruların yanında Teruel Ortoreksiya Ölçeği (TOÖ), Instagram Bağımlılık Ölçeği, Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi kısa formu (UFAA-KF) kullanılmıştır.
Bulgular: Çalışmaya toplam 515 tıp öğrencisi katılmıştır. Katılımcıların %53,0’ı kadındır. Öğrencilerin yaş ortalaması 19,84±1,66 yıldır. Öğrencilerin %63,3’ü Instagram kullanmaktadır. TOÖ puan ortalaması 15,1±8,5 iken Instagram Bağımlılığı Ölçeğinden alınan puanların ortalaması 39,7±14,9 bulunmuştur. UFAA-KF’ye göre öğrencilerin %31,3’ü inaktiftir. Öğrenci evinde yaşayanların, aile gelir düzeyi yüksek olanların ve diyet uygulayanların sağlıklı ortoreksiya, ortoreksiya nervoza ve TOÖ’den aldığı puan ortalamaları daha yüksektir. Ortoreksiya nervoza alt ölçeğinden alınan her bir birimlik puan artışı yaş, aile gelir düzeyi, diyet uygulama ve Instagram bağımlılığı ile artış göstermektedir. Fiziksel aktivite, kronik hastalık, sigara kullanımı, vücut kitle indeksi ve cinsiyete göre ortoreksiya eğilimi açısından farklılık yoktur. Ortoreksiya nervoza puanı arttıkça, Instagram bağımlılık ölçeği ve tüm alt boyutlarının puanları artış göstermektedir.
Sonuç: Ortoreksiya nervoza eğilimi ile Instagram bağımlılığı arasında ilişki vardır. Ama ortoreksiya nervozayı açıklamada sadece Instagram bağımlığının etkisi sınırlıdır. Ortoreksiya nervoza üzerinde etkisi olabilecek çeşitli sosyal medya platformları ve diğer faktörlerin ele alınmasına ihtiyaç olduğu görülmüştür.

Aim: Students in the health care field are one of the risk groups for orthorexia nervosa, which has recently been mentioned in connection with the growing trend of healthy eating and social media use. This study aimed to evaluate the tendency to orthorexia nervosa and related factors in medical students.
Method: This was a cross-sectional study. It was carried out with a survey between September and December 2022. In the questionnaire form, the Teruel Orthorexia Scale (TOS), the Instagram Addiction Scale, and the International Physical Activity Questionnaire short form (IPAQ-SF) were used, as well as questions evaluating sociodemographic data and participant characteristics.
Results: A total of 515 medical students participated in the study. 53.0% of the participants were women. The mean age of the students was 19.84±1.66 years. 63.3% of the students used Instagram. While the mean score of the TOS was 15.1±8.5, the mean score of the Instagram Addiction Scale was 39.7±14.9. According to the IPAQ-SF, 31.3% of the students were inactive. Those living in student housing, those with a high family income, and those who follow a diet had higher mean scores on healthy orthorexia, orthorexia nervosa, and TOS. Each one-unit score increase on the orthorexia nervosa subscale score increased with age, family income level, dieting habits, and Instagram addiction. There was no difference in orthorexia tendency according to physical activity, chronic disease, smoking, BMI, and gender. As the orthorexia nervosa score increased, the scores of the Instagram addiction scale and all its subdimensions increased.
Conclusion: There is a relationship between orthorexia nervosa tendency and Instagram addiction. However, the effect of Instagram addiction alone in explaining orthorexia nervosa is limited. There is a need to address various social media platforms and other factors that may have an impact on orthorexia nervosa.