Zihin Kuramı: Gelişimi, Nörobiyoloji, İlişkili Alanlar ve Nörogelişimsel Bozukluklar


Creative Commons License

ŞAHİN B., BOZKURT A., USTA M. B., AYDIN M., ÇOBANOĞLU C., KARABEKİROĞLU K.

Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, cilt.11, sa.1, ss.24-41, 2019 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Derleme
  • Cilt numarası: 11 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2019
  • Doi Numarası: 10.18863/pgy.390629
  • Dergi Adı: Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.24-41
  • Ondokuz Mayıs Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Zihin kuramı son kırk yılda yapılan klinik çalışmalarla psikiyatrideki önemi ortaya konulan bir sosyal biliş becerisidir. Zihin kuramı becerisi başkalarının zihinsel durumlarını ve duygularını fark edebilme yeteneği olarak sosyal bir canlı olan insanın sosyal işlevselliğinde etkili ve gerekli bir beceri olarak görülmektedir. Hayatın özellikle ilk altı yılında pek çok ilişkili alanla birlikte temeli atılan bu becerinin, ayna nöronlarla başlayan ve limbik paralimbik yapılar, prefrontal korteks gibi pek çok nörobiyolojik temelle ilgili bulguları bu beceriyi anlamamıza yardımcı olmaktadır. Zihin kuramı gelişimi ile ilişkili alanlar zihin kuramı beceri ve bozulmalarını daha iyi anlamamızı sağlamaktadır. İlk psikopatoloji çalışmaları otizmli çocuklarda yapılmakla birlikte nörogelişimsel bozukluklar tanı kümesinde zihin kuramı becerileri ile ilgili çalışmalar giderek ilgi çekici olmaktadır. Bu derlemede zihin kuramı gelişimi, nörobiyolojik temeli ve ilişkili olduğu alanlar anlatılacak ve zihin kuramının psikopatoloji ile ilişkisi incelenecektir.
Zihin kuramı son kırk yılda yapılan klinik çalışmalarla psikiyatrideki önemi ortaya konulan bir sosyal biliş becerisidir. Zihin kuramı becerisi başkalarının zihinsel durumlarını ve duygularını fark edebilme yeteneği olarak sosyal bir canlı olan insanın sosyal işlevselliğinde etkili ve gerekli bir beceri olarak görülmektedir. Hayatın özellikle ilk altı yılında pek çok ilişkili alanla birlikte temeli atılan bu becerinin, ayna nöronlarla başlayan ve limbik paralimbik yapılar, prefrontal korteks gibi pek çok nörobiyolojik temelle ilgili bulguları bu beceriyi anlamamıza yardımcı olmaktadır. Zihin kuramı gelişimi ile ilişkili alanlar zihin kuramı beceri ve bozulmalarını daha iyi anlamamızı sağlamaktadır. İlk psikopatoloji çalışmaları otizmli çocuklarda yapılmakla birlikte nörogelişimsel bozukluklar tanı kümesinde zihin kuramı becerileri ile ilgili çalışmalar giderek ilgi çekici olmaktadır. Bu derlemede zihin kuramı gelişimi, nörobiyolojik temeli ve ilişkili olduğu alanlar anlatılacak ve zihin kuramının psikopatoloji ile ilişkisi incelenecektir. Anahtar sözcükl