Erciyes Tarım ve Hayvan Bilimleri Dergisi, cilt.6, sa.1, ss.11-15, 2023 (Hakemli Dergi)
Amonyak gazı kümes içerisindeki en önemli hava kirleticilerinden biridir. Sera gazlarından birisi olması
sebebiyle hayvan barınaklarındaki amonyak emisyonu atmosferik çevreyi etkilemektedir ve ayrıca küresel
ısınmayı da tetiklemektedir. Hayvan barınakları içerisinde üretilen amonyak gazı seviyelerini tahmin edebilecek
bir hesaplama programı geliştirilmiştir. Bu yöntem kütle transferi ilkesine dayanmaktadır. Barınak içi ve dışı
çevresel koşullar ve kümes içi amonyak gazı konsantrasyonları gözlemlenmiştir. Geliştirilen eşitliklerin
doğruluğu altlık üzeri kasaplık piliç yetiştiriciliği yapılan ve kümes içerisinde doğal ve yapay havalandırma
sistemleri uygulanan bazı kümeslerde test edilmiştir. Kümes içi amonyak konsantrasyonlarının ölçülmesi ve
kayıt edilmesinde mobil bir gaz detektörü kullanılmıştır. Kümes içi ve dış ortam çevresel koşullar bir veri
toplayıcı ve kayıt edici cihaz sayesinde ölçülüp kayıt edilmiştir. Kütle transferi ilkesin bağlı ilgili eşitlikler
MathLab yazılımı ile geliştirilmiştir. Daha sonra geliştirilen bu hesaplama programı farklı havalandırma
koşulları uygulanan kümeslerde de test edilmiştir. Kütle transferi ilkesine göre geliştirilen bu hesaplama
programı sayesinde yapay havalandırma uygulanan kümeslerde amonyak gazı üretim değeri 7.98 mg.s-1 ve
doğal havalandırma uygulanan kümeslerde 26.63 mg.s-1 olarak hesaplanmıştır. Geliştirilen bu yöntem
yetiştiricilere, çiftçilere, ziraat mühendislerine ve çevre mühendislerine akıllı tarım teknolojileri kapsamında
faydalı olabilir.