BM GÜVENLİK KONSEYİ REZOLÜSYONLARI NEDİR, NASIL OKUNUR?


ÇAĞLAYAN S.

Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, cilt.0, sa.46, ss.455-475, 2021 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 0 Sayı: 46
  • Basım Tarihi: 2021
  • Dergi Adı: Türkiye Adalet Akademisi Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.455-475
  • Ondokuz Mayıs Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Rezolüsyonlar BM Güvenlik Konseyi tarafından alınan resmi kararlardır. Bu kararlar Türkçe literatürde çoğunlukla “Konsey kararı” şeklinde telaffuz edilir. Rezolüsyon ifadesi sınırlı bir kullanım alanına sahip olmakla birlikte, Konseyin diğer resmi kararları ile karıştırılmaması adına bu kullanım yerindedir. Konseyin kuruluşundan bu yana çıkartılan rezolüsyonlar, belirli dönemlerde nicelik ve nitelik itibariyle farklılık gösterebilirler. Buna karşın, her rezolüsyon için ortak olan bazı hususlar vardır. Rezolüsyonların hazırlık ve oylama evreleri, yapıları, hangi bölümlerden oluştukları ve kullanılan ifadeler ortak özellikler olarak sayılabilir. Uluslararası toplum için bağlayıcı sonuçlar doğurabilen rezolüsyonlara dair bu ortak özelliklerin bilinmesi, bunların doğru anlaşılıp yorumlanabilmesi için elzemdir. Bir rezolüsyonun nasıl hazırlanabileceği, kaç bölümden oluştuğu, kullanılan kelimeler ve kelime grupları, bu kelimeler üzerinden rezolüsyonun ne derece bağlayıcı olduğu ve dönemlere göre rezolüsyon çıkarma oranları Batı literatüründe üzerinde çokça durulan konulardır. Lakin Türkçe literatürdeki rezolüsyonlara dair çalışmaların büyük bir kısmı bu kararların bağlayıcılıkları üzerinedir. Rezolüsyonların anlaşılabilmesi amacına özgü çalışmalar bulunmamaktadır. Bu çalışma, rezolüsyonlara dair araştırma yapan kimselere yardımcı olmak maksadıyla, rezolüsyonların yukarıda geçen özellikleri üzerinden didaktik bir şekilde incelenmesini amaçlamaktadır.
Resolutions are official decisions of the UN Security Council. These decisions are often called as “Council decision” in the Turkish literature. Although the concept of resolution has a limited area of use in Turkish literature, this use is preferred in order not to be confused with other official decisions of the Council. Resolutions adopted since the establishment of the Council may differ in quantity and quality in certain periods. However, there are some issues common to every resolution. The preparation and voting phases, structures, sections and the expressions used in them can be counted as common features. It is essential to know these common features of resolutions in order for understanding and interpreting them correctly. These issues accepted common to each resolution have been frequently studied in the Western literature. However, most researches in the Turkish literature are about the bindingness of the resolutions. There are no specific studies to understand resolutions in that way. This study aims to analyse the resolutions in a didactic way through the above mentioned features in order to help researchers in the field.