Yapılan çalışmanın amacı, Ilgaz Dağlarının zirve kuşağında farklı yüksekliklerde gelişmiş periglasyal şekillerden girland ve taşkümesi üzerinde oluşmuş toprakların fiziko kimyasal özellikleri ve yükseltilerinin dehidrogenaz enzim aktivitesi üzerine olanetkilerinin belirlenmesidir. Bu amaçla 1943 m ile 2395 m yükseltiler arasında dokuz adet girland ve 2089 m ile 2380 m arasındaaltı adet taş kümesi oluşumu belirlenmiş ve bu noktalardan toplam 15 adet toprak örneklemesi yapılmıştır. Girland üzerinde oluşantoprakların pH değerleri hafif asit ile hafif alkalen reaksiyon arasında değişmekte olup, ortalama 7.06’dır. Organik madde içerikleriçok fazla değişkenlik göstermekte olup, % 1.88 ile % 12.72 arasında değişmektedir. Toprakların genel bünye özellikleri kumlu kiltın, tın, killi tın şeklinde olup kil % 14,09 ile % 35.09 arasında, silt % 19.18 ile % 38.15 ve kum ise % 33.65 ile % 60.82 arasındadeğişmektedir. Taş kümelerinde oluşan topraklar ise girland topraklar gibi hafif asit ile hafif alkalen reaksiyonludur ve organikmadde içerikleri %2.03 ile %12.24 arasında değişmektedir. Topraklar tın ve killi tın bünyelidirler. Dehisrogenaz aktivitesininGirland üzerinde oluşan topraklarda 0.08-6.19 (ort. 0.95) g TPF g-1 24h arasında, taş kümeleri üzerinde oluşan topraklarda 0.09-2,69 (ort. 1.31) g TPF g-1 24h arasında değiştiği belirlenmiştir. Her iki şekile ait topraklarda agregat stabilite değerleri vedehidrogenaz enzim aktivitelerinde yükseklik artışı ile azaldığı, toprakların organik madde içerikleri ile dehidrogenaz aktivitesiarasında önemli pozitif korelasyonların bulunduğu belirlenmiştir.
The aim of this study is to examine the changes in dehydrogenase enzyme activity in different soils formed on garland and stone clusters periglacial shapes developed on different elevation of Ilgaz Mountain. For this purpose, nine garlands located at between 1943 m and 2395 m and six stone clusters formed between 2089 and 2380 m were determined and total 15 soil samples were collected from these shapes to detect their some physico-chemical properties and dehydrogenase enzyme activities. Garland soils have slightly acid and slightly alkaline reaction and mean value of pH is 7.06. Organic matter content showed high variation and changed between 1.88% and 12.72%. In addition soil texture of these soils are sandy loam, loam and clay loam and percent of clay, silt and sand changed as 14.09%-35.09%, 19.18%-38.15% and 33.65%-60.82%, respectively. Soil reaction of stone clusters soil showed similar with girland soils. They have also slightly acid and slightly alkaline soil reaction. While dehydrogenase enzyme activity was determined between 0.08-6.19 (mean 0.95) g TPF g-1 24h in garland soils, 0.09-2.69 (mean 1.31) g TPF g-1 24h was found in soils of stone cluster. Their organic matter varied between 2.03% and 12.24%. Their textures are also loam and clay loam. Finally, it was determined that aggregate stability and dehydrogenase enzyme activity of soils in both shapes decreased with increasing of elevation
