Hızlandırılmış toprak erozyonunun oluşumu, iklim ve toprak özelliklerine doğrudan bağımlı ikendiğer faktörler erozyon olayının boyutunu ve yönünü belirlemektedir. Tahmin modellerine girdi olacakşekilde toprağın aşınabilirlik karakterinin belirlenmesi, erozyon çalışmalarında ilk adımı oluşturmaktadır.Bu çalışmanın amacı Türkiye’nin Doğu Karadeniz Bölgesi’nde, Bayburt ili sınırları içerisinde yer alanmikro havzaya ait işlemeli tarım yapılan toprakların aşınabilirliğini Evrensel Toprak Kayıp Eşitliği’nin altbileşeni olan toprak aşınım faktörü (USLE-K), dipersiyon oranı (DO) ve kil oranı (KO) göstergeleri ile ortayakoymaktır. Bu amaç doğrultusunda mikro havza içerisinde tarım arazilerinin yer aldığı 28 farklı noktadantoprak örnekleri alınmıştır. Laboratuvar çalışmasından sonra elde edilen veriler dijital ortama aktarılmışve istatistiksel olarak test edilmiştir. Değerlendirme sonuçlarına göre mikro havza içerisinde yer alanişlemeli tarım arazileri toprakların erozyona karşı hassasiyetleri değişkenlik göstermektedir. TopraklarınUSLE-K değerleri 0.070-0.580 t ha-1 ha MJ-1 h mm-1 arasında değişirken KO değerleri ise 1.05-6.71arasında değişim göstermiştir. Ayrıca DO değeri ise 5.81 ve 48.55 arasında değiştiği belirlenmiştir.USLE-K’ya göre tarım toprakların yaklaşık %78.6’sı fazla ve çok fazla aşınabilir sınıfa girerken, DO’a görebu oran toprakların % 50’si ve KO’nın büyük çoğunluğu erozyona karşı dayanaksız olup, bu topraklarnadas ve buğday tarımı yapılan alanlarda yer almaktadır.
Generation of accelerated soil erosion depends on climate and soil properties directly, and also other factors determine its dimension and direction. Determination of soil erodibility characteristic as an input to predicting models is first step for soil erosion studies. The objective of this study was to reveal the erodibility of tillage soils by using soil erodibility factor (USLE-K), which has been the subfactor of Universal Soil Loss Equation (USLE), dispersion ratio (DR) and clay ratio (CR) indices on micro basin of Bayburt province located on Eastern Black Sea Region of Turkey. For this purpose, 28 soil samples were taken from different location points of cultivated land in micro basin. After laboratory studies, the data obtained were transferred to digital platform and tested statistically. According to evaluation results, the erosion sensitivity of micro basin soils was found to be different from each other. CR values varied between 1.05 and 6.71 while USLE-K values were calculated between 0.070 and 0.580 t ha-1 ha MJ-1 h mm-1. In addition, DR was also found between 5.81 and 48.55. According to USLE-K, 78.6% of cultivated land soils was classified as high and very high erodible soil while more than half of soilssamples was classified low resist against to soil erosion. Moreover these soil samples were located on cultivated lands which have been used as fallow and wheat growth.
