Bu makalede Arap dilinde niyâbe olgusu ele alınmaktadır. Kısaca, belli şartları taşımak kaydıyla bir öğenin başka bir öğe yerine kullanılması şeklinde tarif edilen ve bir nahiv ıstılahı olarak kullanımı oldukça geç dönemlerde başlayan niyâbe olgusunu açıklamak üzere nahiv ilminin teşekkül döneminde kullanılan ıstılahlardan ve sonraki dönemlerde yapılan tanımlardan yola çıkarak niyâbe olgusunun ne olduğu ortaya konmaya çalışılmaktadır. Bunu yaparken gerek cümle ve gerekse i‘râb alameti düzeyinde niyâbe olgusunun dil ve gramer kitaplarındaki meşhur örnekleminden istifade edilmektedir. Son olarak bu olgunun varlık sebebine, dil ve gramer bakımından işgal ettiği konumuna işaret edilip, dilin gramatik bütünlüğüne ve anlam zenginliğine katkıları ortaya konmaya çalışılmaktadır.
In this article, we discussed the phenomenon of Niyabah in the Arabic language. Niyabah is briefly described as the use of a phenomenon instead of another one, provided that it carries certain conditions. The phenomenon of Niyabah, which started to be used as a syntax term in a relatively late period, has been discussed in our study based on the terms used in the formation period of syntax and the definitions made in later periods. In this way, the phenomenon of Niyabah has been analyzed with various examples at the level of words, sentences, and i'rab signs, and its importance, function, and usage areas in terms of the Arabic language have been pointed out.
