Kültür, Medeniyet ve Zihniyet İlişkisinde Türkiye’de Eğitim Teorisinin Oluşum Dinamikleri


Uludağ Z., Bayraktar O.

Sosyoloji Divanı, cilt.10, sa.20, ss.43-62, 2022 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 10 Sayı: 20
  • Basım Tarihi: 2022
  • Dergi Adı: Sosyoloji Divanı
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Index Copernicus, Sobiad Atıf Dizini
  • Sayfa Sayıları: ss.43-62
  • Ondokuz Mayıs Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

İnsan, yaşadığı hayatı geleceğe miras bırakmak amacıyla ölümsüzleştirmek ister. İhtiyaçlarını günün şartları içerisinde kabul edilebilir ölçüler içerisinde karşılamak zorundadır. Bu çabalar çeşitli ve çok boyutlu olduğu gibi insanlığın kültür ve medeniyet oluşturmasıyla ilişkilidir. Kültür ve medeniyetin zihniyet oluşumuyla bağlantısı eğitim açısından temel problemdir. İnsanın, beden ve ruhla birlikte var olduğunu savunan yaklaşımlar olduğu gibi onu sadece bedeni yönden ele alan yaklaşımlar da mevcuttur. Bu iki yaklaşım eğitim teorileri açısından ilkesel bir farklılaşmadır. Osmanlı’da devlet ve aydın kesim, belirli bir tarihten sonra, yönünü Batıya çevirmiştir. Bu süreç, Cumhuriyet’le devam etmiştir. Ancak Batılılaşma çabaları bağlamında eğitimi ve toplumsal yaşamı ilgilendiren birtakım farklılıklar ortaya çıkmıştır. Yaşanan durum kültür ve medeniyetin asli unsurlarından bir kopuş olarak ifade edilebilir. Bunun toplumsal ve kurumsal hayata belirli yansımaları olmuştur. Farklılaşma ve kopuş kültür, medeniyet, zihniyet gibi kavramlara yüklenen anlamlar itibariyle de ele alınabilir. Bu bağlamda, çalışma kültür ve medeniyet sayesinde inşa edilen hayattaki değişimin eğitimdeki yansımalarını çözmeyi amaçlamaktadır.

People want to immortalize the life they live in order to leave a legacy for the future. It has to meet its needs within acceptable limits within the conditions of the day. These efforts are related to the creation of culture and civilization, as well as being diverse and multidimensional. The connection of culture and civilization with the formation of mentality is the main problem in terms of education. While there are approaches that argue that man exists together with the body and spirit, there are also approaches that consider him only in terms of the body. These two approaches are a differentiation in principle in terms of educational theories. In the Ottoman Empire, the state and the intelligentsia turned their direction to the west after a certain date. This process continued with the Republic. However, in the context of Westernization efforts, some differences have emerged regarding education and social life. The situation can be expressed as a break from the essential elements of culture and civilization. This has had certain reflections on social and institutional life. Differentiation and rupture can also be considered in terms of the meanings attributed to concepts such as culture, civilization and mentality. In this context, the study aims to solve the reflections in education of the change in life built by culture and civilization.