Akademik Veri Yönetim Sistemi
DoCoMoMo Türkiye Ulusal Çalışma Grubu Poster Sunuşları, Türkiye Mimarlığında Modernizmin Yerel Açılımları XIII, Balıkesir, Türkiye, 28 - 29 Nisan 2017
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Samsun Şubesi Binası, Samsun geleneksel merkezinin bulunduğu 2 nolu kentsel sit alanı içindedir ve bölgede planlı gelişen ilk cadde olan Kazım Paşa Caddesi (Bankalar Caddesi) üzerinde konumlanmaktadır. Samsun Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun 08.03.1985 tarihli kararı ile tescillenerek koruma altına alınmıştır.
Binanın projesi Merkez Bankası tarafından ilan edilen ve 1938 yılında tamamlanan ulusal proje yarışması ile elde edilmiştir. Yarışmayı Y. Mimar Hüsnü Tamer kazanmıştır ancak proje Y. Mimar A. Sabri Oran’ın yarışma projesi üzerinden yaptığı değişikliklerle 1948 yılında inşa edilmiştir. Bina zeminde 558 m2 toplamda 4600 m2 planlanmıştır.
Yapı dikdörtgen planlıdır. Giriş bankalar caddesinden sağlanmaktadır. Banka girişinden merdivenle giriş holüne geçilmektedir. Giriş holüne bağlanan koridorlarda müdüriyet, muhasebe ve yazışma odaları yerleştirilmiştir. Giriş holünün karşısından müşteri holüne geçilmektedir. Müşteri holüne ışık vermek üzere cam tavan düzenlenmiş ve bir metre daha yüksek yapılmıştır. Birinci kat uygulama projesinde lojman olarak belirlenmiş ancak günümüzde işlev değiştirmiştir. Bodrum katının kasa dairesi girişine işlem holünden özel bir merdivenle inilmektedir. Aynı zamanda arşiv de bu giriş üzerindedir. Kasa dairesi tamamıyle diğer kısımlardan dört tarafı betonarme duvarlarla ayrılmıştır.
Yarışma projesinde cephe tasarımında modern, banka emniyet ve ciddiyetini ifade edecek sade bir uslüp tercih edilmiştir ancak uygulama projesinde farklı bir cephe tasarımı yapılmış ve uygulanmıştır. Yapı cephesi kesme taş kaplamadır. Yapının saçağı dardır ve altında bütün yapıyı çevreleyen bir diş sırası görülmektedir.
Yapı, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Samsun Şubesi olarak inşa edilmiş ve bu işlevle günümüze kadar kullanılmaya devam etmiştir. Bu süreçte günümüz bankacılık sisteminin gereği olan birtakım değişiklikler yapılmıştır fakat yapı genel olarak özgün niteliklerini korumuştur. Türkiye’nin modernleşme sürecine tanıklık eden yapı, Cumhuriyet Dönemi Türk Mimarisine referans vermesi sebebiyle önem taşımaktadır.