AA2024-T3 alüminyum alaşımlarına uygulanan farklı yüzey hazırlama ve pürüzlülük işlemlerinin yapıştırma bağlantılarına etkisi


Creative Commons License

GÜLTEKİN K., Korkmaz Y.

Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, cilt.11, sa.4, ss.1269-1281, 2021 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Yapıştırma bağlantılarının dayanımı; yapıştırılan malzemelerin yüzeyine uygulanacak işlemlere ve yapıştırıcıların türüne göre değişiklikler göstermektedir. Özellikle yapışma yüzeyine uygulanacak yüzey işlemleri, yapıştırma bağlantılarının dayanımını arttırmakta önemli bir rol oynamaktadır. Bu çalışmada, farklı yüzey hazırlama işlemlerinin ve yüzey pürüzlülüğünün yapıştırma bağlantılarının hasar yüküne olan etkisi incelenmiştir. Bu amaçla havacılık alanında kullanılan AA2024-T3 alüminyum alaşımı yapıştırılan malzeme olarak kullanılmış ve yapışma yüzeyine mekanik ve kimyasal yüzey hazırlama işlemleri uygulanmıştır. Mekanik yüzey hazırlama işlemi olarak beş farklı boyutta zımparalama, kimyasal yüzey hazırlama işlemi olarak ise sodyum dikromat/sülfürik asit, optimize edilmiş sodyum dikromat/sülfürik asit ve ferrik sülfat/sülfürik asit dağlama çözeltileri kullanılarak alüminyum alaşımlarının yapışma yüzeyleri hazırlanmıştır. Epoksi ve akrilik esaslı yapıştırıcılar, alüminyum alaşımlarının işlem görmüş yüzeylerine uygulanarak tek tesirli bağlantı numunleri üretilmiştir. Uygulanan yüzey işlemleri sonucunda alüminyum alaşımlarının yüzeylerinde oluşan aşınma ve oksit tabaka SEM tekniği ile analiz edilmiştir. Ayrıca, uygulanan farklı yüzey hazırlama işlemlerinin yapışma bağlantılarının mekanik özelliklerine etkisini incelemek amacıyla, hazırlanan bağlantı numuneleri çekme yükü altında test edilmiştir. Deneysel sonuçlar incelendiğinde, yapıştırma bağlantılarının mekanik özelliklerinin uygulanan yüzey işlemlerine bağlı olarak değiştiği görülmüştür. Yapıştırma bağlantıları için optimum yüzey pürüzlülüğü değerlerinin yapıştırıcı türünün epoksi veya akrilik olmasına bağlı olarak değiştiği gözlemlenmiştir. Ayrıca hasar yüzeyleri incelendiğinde, özel kohezif hasar oluştuğu gözlemlenmiştir.
Strength of bonding joints varies according to the applied processes on the surface of the adherend and the type of adhesives. Particularly, surface treatments to be applied to the adherend surface play an important role in increasing the strength of the adhesively bonded joints. In this study, the effect of different surface preparation processes and surface roughness on the failure load of adhesively bonded joints was investigated. For this purpose, AA2024-T3 aluminum alloy used in aviation field was used as adherend, mechanical and chemical surface preparation processes were applied to the bonding surface. Sanding in five different sizes as the mechanical surface preparation process and sodium dichromate/sulfuric acid, optimized sodium dichromate/sulfuric acid and ferric sulphate/sulfuric acid etching solutions as the chemical surface preparation process were used to prepare the bonding surfaces of aluminum alloys. Epoxy and acrylic based adhesives were applied to the treated surfaces of aluminum alloys to produce single lap joint samples. As a result of the applied surface treatments, the abrasion and oxide layer formed on the surfaces of aluminum alloys were analyzed by SEM technique. In addition, the prepared joint samples were tested under tensile load in order to examine the effect of different surface preparation processes on the mechanical properties of adhesively bonded joints. When the experimental results were examined, it was seen that the mechanical properties of the adhesive joints changed depending on the applied surface treatments. It was observed that the optimum surface roughness values for bonding joints vary depending on the type of adhesive being epoxy or acrylic. In addition, when the damage surfaces were examined, it was observed that special cohesive failure occurred.