Akademik Veri Yönetim Sistemi
14.NATİONAL 2.INTERNATIONAL ENVIRONMENTAL ENGINEERING CONGRESS UCMK 2021, Ankara, Türkiye, 9 - 11 Aralık 2021, ss.400-407
Su hem insan yaşamı için hem de ekolojik denge için gerekli olan doğal ama sınırlı bir kaynaktır. İklim değişikliği, hızlı ekonomik gelişme ve insan nüfusunun artması, su kaynakları yönetiminde artan zorlukların başlıca nedenleri olarak kabul edilmektedir. Arazi kullanımı ve arazi örtüsü değişikliği, buharlaşmayı, toprak sızma kapasitesini ve yüzey ve yeraltı rejimlerini etkileyerek ve nihayetinde su miktarını ve su kalitesini etkileyerek havza hidrolojisini değiştirebilir. Su kaynaklarının sürdürülebilir bir şekilde yönetilmesi dünya genelinde oldukça büyük önem taşıyan bir konu haline gelmiştir. Su kaynakları yönetiminde karar verme sürecinde yer alan matematiksel modelleme, 1960’ların sonlarından bu yana çevre bilimlerinde önemli bir bileşen olarak kullanılmaktadır. Çevresel modeller, kirliliğin nedenleri ve etkileri arasındaki ilişkilerin hızlı bir şekilde değerlendirilmesini sağlamaktadır. Çevresel modellemeler bunun yanında su havzalarının gelecekleri hakkında oluşturduğu senaryolar ile yönetimlere bilgi sağlayabilmektedir. Özellikle gelişmiş ülkelerde “Bütünsel Havza Modelleri” olarak anılan ve havzada yer alan tüm ekosistemleri, olayları ve bunların etkileşimlerini inceleyen havza benzeşim modelleri geliştirilmiştir. Su ekosistemlerini korumak için Avrupa Birliği gibi bölgeler ve Amerika Birleşik Devletleri gibi ülkeler, politikalarına nehir yönetiminde ekolojik statü kavramını dahil etmişlerdir. Bu çalışmada ise Türkiye’nin su havzalarında kullanılan havza yönetim modellerinden olan Toprak ve Su Değerlendirme Aracı (SWAT) modeli, Havza Analizi Risk Yönetim Çerçevesi Modeli (WARMF) , Hidrolojik Benzeşim Programı (HSPF) modellerinin birbirlerine göre kullanım avantaj ve dezavantajlarının araştırılması yapılmıştır.
Anahtar kelimeler: Havza yönetimi, modelleme, SWAT, WARFM, HSPF