Bu çalışmada, Türkiye’de medya okuryazarlığı eğitiminin uygulandığı pilot okullardaki yönetici, öğretmen, veli ve öğrencilerin medyanın işleyişi ve medyanın etik ilkelere uyma konusundaki görüşlerinin değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Araştırmanın evrenini, 2006-2007 öğretim yılında beş pilot ildeki uygulama okullarında medya okuryazarlığı dersini alan 7. sınıf öğrencileri, bu dersi veren öğretmenler, okul yöneticileri ve öğrenci velileri oluşturmaktadır. Veri toplamak amacıyla yarı yapılandırılmış görüşme yöntemi kullanılmıştır. Öğrencilerin medyanın etik ilkelerine uyma konusundaki görüşlerini belirlemek amacıyla beş temel etik ilke belirlenerek “Medyanın Uyması Gereken Temel Etik İlkeler Ölçeği” geliştirilmiştir. Çalışma sonuçlarına bakıldığında katılımcıların Türkiye’de ulusal düzeyde yapılan yayınların içeriğine ve niteliğine ilişkin ciddi eleştiriler dile getirdikleri görülmüştür. Bu eleştirilerin genel hatlarıyla medyanın reyting ve tiraj uğruna toplumsal değerleri yozlaştırma, kişilerin özel yaşamlarına müdahale etme ve hiçe sayma, yayınlarda abartıya yer verme konularına odaklandığı saptanmıştır. Öğrenciler, medyanın işleyişi ve etik ilkeler açısından sorunlar yaşandığını, medyanın bu ilkelere kısmen ya da nadiren uygun davrandığını dile getirmişlerdir. Öğrencilerin Türkiye’deki medyanın yayınlarda tarafsız davranma, kişi haklarına saygı duyma, dürüstlük, sorumlu yayın anlayışına uyma ve toplumsal değerleri güçlendirme ilkeleri konusundaki görüşlerinin yönetici, öğretmen ve veli görüşleriyle örtüştüğü de görülmektedir.
The purpose of this study is to evaluate school principals’, teachers’, parents’, and students’ opinions, arising from participation in a pilot program which used a media literacy curriculum in Turkey. The research population covers all seventh grade students who attended the media literacy course during the 2006-2007 academic year, in five pilot cities and their teachers, principals, and families. A semi-structured one-on-one interview technique was used to collect data. In order to determine students’ opinions regarding media’s conformance to ethical codes, five ethical codes were determined and the “Basic Ethical Codes for Media to Follow Scale” was developed. The study results clearly show that principals, teachers, and parents have serious concerns with the content and quality of national publishing and broadcasting. Participants’ critiques generally concentrate on media’s corrupting social values for the sake of ratings and circulation, and they violate individuals’ rights and exaggerate in publishing and broadcasting. Students, especially from four of the pilot program cities, state that media has problems concerning processes and ethical codes, and it conforms to ethical codes sometimes or hardly-ever. The study results show that students’ opinions regarding media’s objectiveness, respect for individual rights, honesty, congruence for responsible broadcasting, and strengthening social values in publishing and broadcasting coincide with those of the principals, teachers, and parents.
