Akademik Veri Yönetim Sistemi
Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, cilt.14, sa.5, ss.73-87, 2010 (Hakemli Dergi)
Meme kanseri birçok ülkede kadın saglıgını etkileyen ve yaygın olarak görülen kanser türlerinden biridir. Ancak hastalıgın erken tanıya yönelik tarama yöntemleri ile tedavisi de olasıdır. Bu çalısma meme kanseri olan kadınların erken tanı uygulamalarını yapma durumlarını belirlemek için planlanmıs tanımlayıcı bir çalısmadır. Çalısma tedavi amacıyla Ondokuz Mayıs Üniversitesi Hastanesi’ne kabul edilen 77 meme kanseri hastasında 1.3.2008-31.12.2008 tarihleri arasında anket formu uygulanarak gerçeklestirilmistir. Anket formu kadınların sosyo-demografik özelliklerini ve meme kanseri tarama yöntemlerine iliskin uygulamalarını içermektedir. Elde edilen bulgulara göre meme kanseri olan kadınlar 23-70 yas arasında, %30.8’i 40 yas altında, % 49.4’ü ilkokul mezunu, %9.4’ü evli, %76.6’sı ev kadını, %7.1’ i orta gelirlidir. Çalısmaya alınan kadınların %48.1’i tanı konmadan önce düzenli olarak kendi kendine meme muayenesi yaptıklarını, % 13’ü mamografi çektirdiklerini ve %5.22’si klinik meme muayenesi olduklarını belirtmislerdir. Erken tanı uygulamalarını yapmayanlar bilgisizlik, ihmal ve korkuyu neden göstermislerdir. Memede kitle olusumu, kadınların % 94.8’inde kendi kendine fark edilmis, %5.2’sinde hekim muayenesi sırasında bulunmustur. Kadınların %74’ünün memede kitle ile karsılastıklarında hemen hastaneye basvurdukları,%26’sının geciktikleri belirlenmistir. Kadınların egitim düzeyine göre kendi kendine meme muayenesi yapma durumları karsılastırıldıgında gruplar arası fark anlamsız bulunmustur (x2=4.695, P=0.096, p>0.05). Kanser evresi ile tedavi basvurusundaki gecikme arasındaki fark istatistiksel olarak anlamsız bulunmustur (x2=0.473, p=0.492, p>0.05). Sonuç olarak; meme kanserine yönelik erken tanı girisimlerinin özellikle de mamografi ve klinik meme muayenesinin düsük oranda uygulandıgı, erken tanı girisimlerini uygulamama konusunda bilgisizlik ve ihmal gerekçelerinin ön planda yer aldıgı, kadınların önemli bir kısmında memede kitle varlıgı durumunda saglık kurumuna ulasmada gecikme söz konusu oldugu belirlenmistir.
Anahtar Kelimeler: Meme kanseri, meme muayenesi, erken tanı.