Okul Yönetiminin Demokratiklik Düzeyi ile Öğretmenlerin Psikolojik İyi Oluşları Arasındaki İlişki


ASLAN H., ERÖZYÜREK A.

İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, cilt.10, sa.4, ss.3711-3741, 2021 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 10 Sayı: 4
  • Basım Tarihi: 2021
  • Dergi Adı: İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: ERIC (Education Resources Information Center), Index Islamicus, MLA - Modern Language Association Database, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.3711-3741
  • Ondokuz Mayıs Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu araştırma, okul yönetiminin demokratiklik düzeyi ile öğretmenlerin psikolojik iyi oluşları arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2017-2018 eğitim öğretim yılında Karabük ili ve ilçelerinde bulunan MEB’e bağlı resmi ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan 2615 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini, bu okullarda görev yapan ve basit tesadüfî örnekleme yöntemiyle seçilen 833 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplamak amacıyla kişisel bilgi anketi, Zencirci (2003) tarafından geliştirilen “Yönetimin Demokratiklik Düzeyi Ölçeği” ve Telef (2013) tarafından Türkçe geçerlik ve güvenirlilik çalışması yapılmış olan 8 maddelik “Psikolojik İyi Oluş Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmanın tüm istatistik analizleri SPSS 14,0 programı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verilerinin analizinde frekans, yüzdelik dağılım, aritmetik ortalama, standart sapma, Kolmogorov Smirnov Testi, Scheffe Testi, t Testi, tek yönlü varyans analizi ANOVA, Levene’s Testi, Tamhane Testi ve Çoklu Regresyon Analizleri kullanılmıştır. Yönetimin Demokratiklik Düzeyi Ölçeği’nin çalışma grubuna uygulanması sonucunda, öğretmenlerin yöneticileri “çoğu zaman” demokratik algıladıkları görülmüştür. Yönetimi demokratik bulma düzeyleri; cinsiyet, öğrenim durumu, okul türü ve okuldaki çalışma süresi değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermiştir. Medeni durum, mesleki kıdem değişkenlerine göre, çalışma grubu öğretmenlerinin algılarında anlamlı bir farklılık meydana gelmemiştir. Psikolojik İyi Oluş Ölçeği’nin çalışma grubuna uygulanması sonucunda, çalışma grubunu oluşturan öğretmenlerin psikolojik iyi oluş düzeylerinin genel olarak “katılıyorum” düzeyinde olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin psikolojik iyi oluşları cinsiyet, okuldaki çalışma süresi ve branş değişkenlerin göre anlamlı farklılık göstermiştir. Medeni durum, mesleki kıdem, öğrenim durumu ve okul türü değişkenleri açısından öğretmenlerin psikolojik iyi oluş düzeyleri arasında anlamlı farklılık bulunamamıştır. Araştırma sonucunda okul yönetiminin demokratiklik düzeyi ile öğretmenlerin psikolojik iyi oluşları arasında pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu ve okul yönetiminin demokratiklik düzeyinin öğretmenlerin psikolojik iyi oluşlarının anlamlı bir yordayıcısı olduğu sonucuna ulaşılmıştır
This study was conducted to determine the relationship between the democratic level of school management and the psychological well-being of teachers. Correlational screening model was used in the research. The population of the research consists of 2615 teachers working in official primary, secondary and high schools affiliated to the Ministry of National Education in the province of Karabük and its districts in the 2017-2018 academic year. The sample of the study consists of 833 teachers working in these schools and selected by simple random sampling method. Data collected via personal information questionnaire, "The Democratic Level of Management Scale" developed by Zencirci (2003) and the "Psychological Well-Being Scale" with 8 articles, whose Turkish validity and reliability study was conducted by Telef (2013). All statistical analyzes of the research were carried out with the SPSS 14.0 program. Frequency, percentage distribution, arithmetic mean, standard deviation, Kolmogorov smirnov test, Scheffe Test, t Test, one-way variance analysis ANOVA, Levene Test, Tamhane Test and multiple regression analyzes were used in the analysis of the research data. As a result of the application of the Democratic Level of Management Scale to the study group, it was observed that teachers "mostly" perceive the administrators as democratic. Levels of finding the management democratic showed a significant difference according to the variables of gender, education level, type of school and working time in school. As a result of the application of the Psychological Well-Being Scale to the study group, it was observed that the psychological well-being levels of the teachers in the study group were generally at the level of "I agree". The psychological well-being of the teachers showed a significant difference according to the variables of gender, working time at school and branch. No significant difference was observed in psychological well-being of the teachers in terms of variables of marital status, professional seniority, educational background and school type. As a result of the research, it was concluded that there is a positive significant relationship between the level of democracy of school management and psychological well-being of teachers, and that the level of democracy of school management is a significant predictor of teachers' psychological well-being