Bu çalışmada, topraksız tarımda domates yetiştiriciliğinde farklı ışık ve sıcaklık koşullarının meyvekalitesi üzerine olan etkileri incelenmiştir. Araştırma; 2014 (ilkbahar ve sonbahar) ve 2015 (ilkbahar)yılları arasında cam serada oluşturulan gölgeli ve gölgesiz koşullar altında, Hindistan cevizi lifi vekayayünü yetiştirme substratlarında yürütülmüştür. Bitkisel materyal olarak, Bandita F1 domates çeşidikullanılmıştır. Çalışmada meyve kalite unsurları olarak meyve boyu (mm), meyve çapı (mm), meyveşekil indeksi, meyve kabuk ve meyve et rengi (L, a, b, hueº ve chroma*), toplam asitlik (TA), sudaçözünebilir kuru madde (SÇKM, %), meyve eti sertliği, meyve suyu elektiriksel iletkenliği (EC) ve pHdeğerleri incelenmiştir. Araştırma sonucunda; Bandita F1 salkım domates yetiştiriciliğinde meyve kaliteparametrelerinin 16.42-26.22˚C sıcaklık ve 96.10-455.93 µmol m-2s-1ışık şiddeti sınırlarında, kullanılanHindistan cevizi lifi ve kayayünü yetiştirme substratlarına bağlı olarak değişkenlikler gösterdiğibelirlenmiştir. Tüm uygulamalar içerisinde; en yüksek ortalama meyve boyu (52.02 mm), meyve çapı(62.12 mm) ve meyve şekil indeksi (0.83) değerleri 2015 yılı ilkbahar dikim döneminde elde edilmiştir.Hindistan cevizi lifi substratının; meyve kabuk rengi; L, a, b, hue˚ ve chroma* değerleri üzerine olumluyönde etkili olduğu saptanmıştır. Çalışmada, 24.60 ºC sıcaklık ve 432.67 µmol m-2s-1ışık şiddetikoşullarında en yüksek SÇKM değeri (%5.66) elde edilmiştir. Artan sıcaklık ve ışık şiddetinin,domateste % SÇKM değerini olumlu yönde artırdığı belirlenmiştir. Araştırma sonucunda, 16.42 ºCsıcaklık ve 96.10 µmol m-2s-1ışık şiddeti koşullarında, domates meyvelerinde en fazla toplam asit oranı(%0.44) elde edilmiştir. Domates meyvelerinin titre edilebilir asitlik değeri, azalan ışık şiddetiyle artışgöstermiştir. Araştırma sonucunda; tüm meyve kalite parametreleri birlikte değerlendirildiğinde yüksekışık (432.67-455.93 µmol m-2s-1), yüksek sıcaklık (24.60-26.22 ºC) koşullarının ortalama meyve boyu,meyve çapı, meyve şekil indeksi, meyve suyu EC ve pH değerleri gibi meyve kalite unsurını olumluyönde etkilediği saptanmıştır. Ayrıca, Hindistan cevizi lifi substratının topraksız tarımda yetiştirmeortamı olarak öne çıktığı belirlenmiştir.
In this study, the effects of different light and temperature conditions on fruit quality of tomatoes grown in soilless culture were investigated. The research carried out at between 2014 (spring and autumn) and 2015 (spring), in cocopeat and rockwool substrates under shaded and unshaded greenhouse conditions. Bandita F1 tomato variety was used as genetic material. In the study, fruit height and diameter (mm), shape index, skin and flesh color (L, a, b, hueº and chroma*), titratable acidity (TA), total soluble solid contents (%TSS), flesh firmness, EC and pH of fruit juice have been determined as quality parameter. As a result of the research; quality parameter of Bandita F1 tomato cultivar grown in soilless culture were found to vary between 16.42-26.22 ºC temperature and 96.1-455.93 μmol m -2s-1light intensity depending on the substrates. The highest average fruit height (52.02 mm), fruit diameter (62.12 mm) and fruit shape index (0.83) were obtained at the spring term of 2015 in all applications. The effects of cocopeat substrate on fruit skin color (L, a, b, hue° and chroma*) were found to be positive. In the study, the highest TSS (5.66%) in tomato fruit observed from 24.60 ºC temperature and 432.67 μmol m -2s-1 light intensity aplications. TSS% value of tomato fruit increased in with increasing temperature and light intensity. The highest TA values (0.44%) of tomato obtained from 16.42 ºC temperature and 96.10 μmol m-2s-1 light intensity applications, and it increased by decreasing light. According to the whole quality parematers of tomatoes grown in soilless culture, fruit height, diameter and shape index, fruit juice, EC and pH values effected positivelly by high light (432.67-455.93 μmol m -2s-1) and high temperature (24.60-26.22 ºC). In addition, it was determined that the cocopeat substrate was prominent the cultivation medium in soilless agriculture.
