Çakalca-Karadoğan Höyüğü kazıları Amisos kentinin MÖ 6. yüzyılın ortalarında ilk kez Miletoslular tarafından kolonize edildiğini ortaya koymuştur. Amisos nekropolünün de ilk olarak bu alan ve çevresinde oluşmaya başladığını söyleyebiliriz. MÖ 4. yüzyılın sonlarında Toraman Tepe ve çevresine konumlanarak ikinci kez temelleri atılan Amisos kentinin nekropol alanı ise hemen batısındaki Kalkanca ile Baruthane Mahallelerini, güneybatısındaki Karasamsun Mahallesi’ni ve batı yamaçlarındaki Liman, Cedit ile Selahiye Mahallelerini içine almaktadır. Ayrıca, kentin mezar yapıları Atakum, Canik ve Tekkeköy İlçelerinde de yayılım göstermektedir. Amisos nekropolü ve nekropolün yayılım alanlarında urne mezar kapları, basit toprak mezarlar, kiremit mezarlar, pişmiş toprak lahit mezarlar, sandık mezarlar, khamosorion mezarlar, tümülüsler, yer altı kaya mezarları ve mezar stelleri olarak 9 gruba ayırabileceğimiz mezar tipleri karşımıza çıkmaktadır. Bu mezar tipleri, Geç Arkaik Dönem’den Erken Hıristiyanlık Dönemi’ne dek kent nekropolü ve yayılım alanlarında ortaya çıkmıştır. Amisos kentinin nekropolü ve teritoryumundaki mezar yapılarına baktığımızda yoğun olarak karşımıza çıkan mezar tipleri olarak yer altı kaya mezarları, basit toprak ve kiremit mezarlar, tümülüs ve pt. lahit mezarlar gömü geleneğinde tercih edilen tipler olarak ön plana çıkmaktadır. Tekil örnekleri oluşturan khamasorion ve sanduka tipi mezarların fazla tercih edilmediğini belirtmek olasıdır. Mezarlarda, kremasyon ve inhumasyon olmak üzere iki farklı şekilde gömü gerçekleştirilmiştir.
The Çakalca-Karadoğan Mound excavations revealed that the city of Amisos was colonized for the first time by the Miletos in the middle of the 6th century BC. We can say that the Amisos necropolis first started to form in and around this area. The necropolis area of the city of Amisos, the foundations of which were laid for the second time at the end of the 4th century BC by being located in Toraman Hill and its surroundings, includes the Kalkanca and Baruthane Neighborhoods just to the west, the Karasamsun District to the southwest, and Liman, Cedit, and Selahiye Neighborhoods on the western slopes. In addition, the burial structures of the city are spread in Atakum, Canik, and Tekkeköy Districts. In the Amisos necropolis and the spreading areas of the necropolis, there are nine types of tombs that we can divide into 9 groups urn burial vessels, simple earthen tombs, tile tombs, terracotta sarcophagi, cist graves, chamosorion tombs, tumuli, underground rock tombs, and grave steles. These tomb types emerged in the urban necropolis and its expansion areas from the Late Archaic Period to the Early Christian Period. When we look at the burial structures in the necropolis and territory of the city of Amisos, underground rock tombs, simple earth and tile tombs, tumulus, and terracotta sarcophagi are the types preferred in the burial tradition. It is possible to state that the khamasorion and cist graves, which are singular examples, are not preferred much. There were two different types of burials, cremation, and inhumation.
