Akademik Veri Yönetim Sistemi
Her Yönüyle Deprem Sempozyumu, Edirne, Türkiye, 19 - 20 Ekim 2023, ss.40-41
24 Ocak 2020 Sivrice-Elazığ (Mw: 6.8) depremi ile sismik açıdan suskun dönemini sonlandıran Doğu Anadolu Fay Zonu (DAFZ), Doğu Türkiye’nin en önemli aktif doğrultu atımlı fay zonudur. 16 adet segmentten oluşan DAFZ’nin Pütürge segmenti üzerinde meydana gelen Sivrice-Elazığ depreminin 90 km uzunluğundaki Pütürge segmentinin tamamını kıramaması ve DAFZ’nin güneybatı kısmına stres aktarılması sonucunda, 6 Şubat 2023 tarihinde Mw:7.7 Pazarcık/Kahramanmaraş ve 9 saat sonra Mw: 7.6 Ekinözü/Elbistan depremleri ile Pazarcık, Amanos, Erkenek ve Çardak segmentleri birlikte kırılarak üzerindeki gerinimi boşaltmıştır. Bununla birlikte, Sivrice/Elazığ Depremi ve Pazarcık/Kahramanmaraş depremleri sonucu Pütürge segmenti üzerinde yüzey kırığının gelişmediği Şiro vadisi, deprem üretme potansiyeli bakımından önem kazanmış ve dolayısıyla potansiyel sismik boşluk olarak değerlendirilmiştir. Bu çalışma kapsamında Şiro vadisi boyunca tektonik jeomorfoloji ve deprem ile ilişkili seviyelerde jeokronoloji çalışmaları gerçekleştirilerek, Pütürge segmentinin bu alandaki gerilme dağılımı ve deformasyon hızı araştırılmaktadır. Fırat Nehri vadisinde daha çizgisel bir fay geometrisi sunan DAFZ, Şiro vadisine doğru vadiyi her iki kenarından sınırlayan kollara ayrılmaktadır. Şiro vadisi boyunca belirlenen akaçlama havzaları boyunca uygulanan morfometrik indislerde vadinin her iki kenarındaki tektonik aktivitenin diriliğini desteklemektedir. Arazi çalışmaları, geniş bir deformasyon zonu oluşturan vadi boyunca faylar tarafından yükseltilmiş taraçaların içerisinde gelişmiş deformasyonlar ve vadiyi besleyen akarsuların sol yanal atımları, Şiro vadisinin tektonik aktivitesinin aktifliğini açıkça göstermektedir. Vadi boyunca yükselmiş ve faylar tarafından ötelenmiş eski taraça seviyelerini kullanarak bölgesel yükselim hızı, vadinin derine kazma hızı, vadiyi denetleyen fayın en son ürettiği depremden günümüze kadar geçen sürenin saptanması için taraçalardan OSL ve 14C tarihlendirme örnekleri alınmıştır. Bu çalışma TÜBİTAK 122Y266 numaralı proje tarafından desteklenmektedir.