Bu çalışmanın amacı bugünkü Trabzon vilayeti sınırları dahilinde Osmanlı hakimiyeti döneminde yaşayan Ermenilerin nüfus hareketliliğini tespit edip değerlendirmektir. Makalede klasik dönemde Ermeni nüfusu, 19. Yüzyılda Katolik ve Protestan milletlerinin oluşumu ve bunun Trabzon’daki Ermenilere yansıması, yerleşmelerdeki nüfus dağılımı, 1860-1895 yılları arası Trabzon’u terk eden veya gurbete giden Ermeniler, 1895 isyanı, kalkışma sonrası Trabzon’daki Ermenilerin İstanbul ve Rusya hâkimiyetindeki topraklara göçü, 1915 yılında bölgede sevk ve iskân talimatının uygulanması kaynak ve referans eserlere istinaden tespit edilmektedir.
The aim of this study is to determine and evaluate the population mobility of Armenians living within the present borders of Trabzon province during the Ottoman period. The article examines the following issues: the formation of the Armenian, Catholic and Protestant nations, the population distribution of Armenians in Trabzon, Armenians immigrating from Trabzon between 1860-1895,1895 rebellion, and the immigration of the Armenians in Trabzon to the lands under the rule of Istanbul and Russia after the rebellion.
