10th INTERNATIONAL19 MAY CONGRESS OF INNOVATIVE SCIENTIFIC APPROACHES, Ankara, Türkiye, 3 - 04 Ekim 2023, cilt.1, ss.316-326
Toplumsal cinsiyet eşitliği tartışmasında kadınların iş yaşamına katılması, kadınların
özgürleşmesi için olumlu katkılar olacak bir değişim dinamiği olarak anlaşılmıştır. Çalışan
kadınlar hem kamusal alana çıkma tecrübesi hem de ekonomik kazanç sağlama bağlamında
güçlenecekler ve ataerkil toplumsal cinsiyet rollerinin değişimine katkıda bulunacaklardır. Bu
genel kabulün ışığında çalışan anne ve kızlarıyla yapılmış bu çalışma çalışan annelerin
kızlarının toplumsal cinsiyet algılarını tanımlamaya çalışmıştır. Kadının çalışmasının kızının
hayatına, onun toplumsal cinsiyet rolleri ve eşitliği meselesine yaklaşımını nasıl etkilemiştir?
Bu soru etrafında 2017 yılında Samsun’da OMÜ BAP Projesi olarak yapılmış araştırmada
toplam 60 anne-kızlarla derinlemesine görüşme yapılmıştır. Araştırmanın katılımcılar, farklı
sektör ve mesleklerde çalışmış veya çalışan en az bir yetişkin kızı olan kadınlar ve onların
kızları olacak şekilde amaçlı örneklem yöntemi ile seçilmiştir. Görüşmelerde hem anneler
hem de kızlarıyla onların toplumsal cinsiyet kalıplarına ilişkin algılarını da içeren sorular
sorulmuştur. Bu araştırmaya dayanan bildiri, çalışan annelerin kızlarının kadın ve erkek
tanımları ve toplumsal cinsiyete dayalı işbölümü konusundaki görüşlerini analiz etmektedir.
Çalışan annelerin kızları annelerinin çalışması sebebiyle evi içi rollere ve toplumsal cinsiyet
kalıplarına farklı bir bakış geliştirebilmişler midir? Annelerinin çalışması kızlarını
güçlendirmiş midir? Kızlar çocukluklarından itibaren tecrübe ettikleri “çalışan kadın
motifinden” nasıl etkilenmişlerdir? Araştırmanın verileri; kızların toplumsal cinsiyet rolleri
bağlamındaki yaklaşımlarının annelerinin eğitimi, hangi alanda çalıştığı, ev/bakim işlerini
nasıl organize ettiği ile ilişkili olarak değişiklik gösterdiğini ortaya koymuştur. Tek başına
“kadının çalışması özgürleştirir” demek yeterli değildir. Hangi iş, hangi çalışma koşulları ve
kadının ev içi sorumluluklarını kimle paylaştığı kadının özgürleşmesinde esas etken olarak
ortaya çıkmaktadır.