Zeytinlerde potansiyel tehlike: Philaenus spumarius (Linnaeus) (Cercopidae) ve Auchenorrhyncha türleri (Hemiptera)


KAÇAR G., BAŞPINAR H., ZEYBEKOĞLU Ü., ULUSOY M. R.

Bitki Koruma Bülteni, cilt.57, sa.4, ss.463-471, 2017 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 57 Sayı: 4
  • Basım Tarihi: 2017
  • Dergi Adı: Bitki Koruma Bülteni
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.463-471
  • Ondokuz Mayıs Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Philaenus spumarius (Linnaeus) (Hemiptera: Auchenorrhyncha: Cercopidae), zeytinlerde hastalık oluşturan Xylella fastidiosa bakterisini taşıyan önemli bir vektördür. Bu türün yanı sıra Cicadellidae, Cercopidae, Cicadidae ve Dictyopharidae (Auchenorrhyncha) familyasına bağlı bazı böcek türlerinin de X. fastidiosa bakterisine vektörlük yaptığı bilinmektedir. X. fastidiosa, zeytinlerde hastalanmış ağaçların yapraklarında yanıklık, sürgünlerde ve dallarda geriye doğru ölüm meydana getirerek ani ölümlerine neden olur. Cicadoidea ve Fulgoroidea (Auchenorrhyncha) üst familyaları ağaçlar, çalımsı ve otsu bitkilerin özsuyunu emerek beslenirler. Ayrıca bazı türleri virüs, fitoplazma ve bakteri gibi hastalık etmenlerinin vektörlüğünü yaparak da ekonomik açıdan önemli zarara neden olurlar. Bu çalışma Adana, Hatay, Mersin, Osmaniye, Kahramanmaraş, Gaziantep ve Kilis ili zeytin bahçelerinde 20082011 yılları arasında Auchenorrhyncha türlerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Örnekler her ilin zeytin ağaç varlığının en az %0.01'den toplanmıştır. Her bahçede bulunan ağaç sayısının %5'inden örnekleme gerçekleştirilmiştir. Tesadüfen seçilen her bir ağacın dört yönünden rastgele bir dalına üç defa vurularak Steiner hunisi, ağız aspiratörü ve gözle kontrol yöntemiyle sürgünlerde ve meyvelerde belirlenen örnekler toplanmıştır. Daha sonra laboratuvara getirilen örnekler usulüne uygun olarak teşhise hazır hale getirilmiştir. Çalışma sonucunda, Cicadellidae (22), Cercopidae (4), Dictyopharidae (2) ve Cixiidae (2)'de olmak üzere dört familyadan toplam 30 tür belirlenmiştir. Bu türler içerisinde P. spumarius (Cercopidae), Docotettix cornutus Ribaut, Empoasca sp. ve Asymmetrasca decedens (Paoli) (Cicadellidae) zeytin bahçelerinde en yaygın görülen türlerdir. Ancak söz konusu türlerin ekonomik anlamda zararı tespit edilmemiştir.
Philaenus spumarius (Linnaeus) (Hemiptera: Auchenorrhyncha: Cercopidae) is an importantvector pest to transmit Xylella fastidiosa bacterium. In addition to that species, some speciesof Cicadellidae, Cercopidae, Cicadidae and Dictyopharidae (Auchenorrhyncha) are vector ofX. fastidiosa bacterium. X. fastidiosa effects the plants show drying, scorching, and wiltingof the foliage, dieback eventually followed by sudden plant death. The members ofCicadoidea and Fulgoroidea (Auchenorrhyncha) superfamilies feed the suck saps of grass,shrubs and trees. Besides, some of species encompass economically important pests as someof them virus, phytoplasmas and bacterium vectors. This study was conducted to determinethe species of Auchenorrhyncha species in olive groves in Adana, Hatay, Mersin, Osmaniye,Kahramanmaraş, Gaziantep and Kilis provinces in Turkey between 2008 and 2013. Sampleswere collected from at least 0.01% trees from each province. Trees 5% of each grove weresampled randomly from their four cardinal directions, which insects were collected byshaking and knocking the branch three times a 1 m²-section of tree foliage into Steiner funnelshaped collector, monitoring method and a hand aspirator from olive twigs. Collected specieswere separated, killed and pinned in the laboratory afterwards. In total, 30 species from fourfamilies such as Cicadellidae (22), Cercopidae (4), Dictyopharidae (2) and Cixidae (2families were identified. P. spumarius, Docotettix cornutus Ribaut, Empoasca sp. andAsymmetrasca decedens (Paoli) (Cicadellidae) were found to be the most common species inolive groves, but it wasn't determined their economic damage.