Akademik Veri Yönetim Sistemi
Saygın S. (Yürütücü), Yılmaz S., Özpiçak M.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2024 - 2026
Proje çalışmasında, Türkiye Denizleri’nde yayılış gösteren Alosa cinsine balık türlerinin otolit özelliklerinin şekil analizi yöntemiyle ortaya çıkarılması, elektron-mikroskobisi ile morfometrik özelliklerinin tanımlanması amaçlanmıştır. Alosa cinsine ait balık türleri ülke ekonomisinde önemli yer tutan balık türlerini içermektedir. Karadeniz, Akdeniz, Ege ve Marmara denizlerinden Alosa cinsine ait Alosa immaculata, Alosa caspia, Alosa maeotica, Alosa tanaica, Alosa fallax yayılış gösterdikleri tüm lokalitelerden 50’şer balık örneği olmak üzere avcılık sezonu içerisinde yöresel balıkçılardan temin edilecektir. Her bir örneğin, total, çatal, standart boy ve ağırlıkları kaydedilecek, eşeyleri tayin edilecektir. Otolitler çiftler halinde sağ ve sol ayrımları yapılarak çıkarılacak ve Leica DF295 digital camera yardımıyla fotoğraflanacaktır. ImageJ software programı ile gerekli morfometrik ölçümler alınacaktır. Allometrik büyümeden kaynaklı farklılığının ortadan kaldırılması için veriler standardize edilerek, otolit şekil indeksleri hesaplanacaktır. Her bir türün otolit şekil indeksi, Eliptik Fourier Analizi ve Wavelet Analizleri ile otolit şekil analizleri gerçekleştirilecektir. Bu işlemlerin sonucunda, Temel Bileşenler Analizi (PCA), Diskriminant Analizi (DA), ANOVA testi uygulamaları ile otolit şekil benzerlik ve farklılıklarının ortaya çıkarılarak denizlerdeki tüm Alosa türlerinin otolit özelliklerinin belirlenmesi ve habitatlar/türler/eşey/sağ-sol arasında karşılaştırılmaların yapılması, elektromikroskop görüntüleri ile de tanımlanmaları hedeflenmektedir.
Türkiye Denizleri’ndeki Alosa cinsine ait balıkların otolit özelliklerinin ortaya çıkarılması, benzerlik ve farklılıkların tanımlanması, otolitlerin morfometrik karakterlerinin açıklanması hem jeoloji çalışmalarına hem de balık biyolojisi çalışmalarına önemli katkılar sunacaktır. Alosa cinsine ait balık türlerinin otolitlerinin incelendiği herhangi bir çalışma bulunmamaktadır. Bu proje çalışması ile ülkemiz denizlerinde ekonomik öneme sahip olan türler konusundaki bu eksiklik giderilmiş olacaktır. Güncel yöntemler olan şekil analizlerinin ilk defa bu türlerde uygulanacak olması, otolit şekillerinin elektromikroskop görüntüleri ile tanımlanacak olması projenin özgün değerini artırmaktadır.