Kent İçi Yollarda Kilitli Beton Parke Üstyapılarının Sürüş Konforu Üzerine Etkilerinin Belirlenmesi


Kırbaş U. (Yürütücü), Genç Z.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2023 - 2025

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Mayıs 2023
  • Bitiş Tarihi: Kasım 2025

Proje Özeti

Bu çalışma kapsamında kent içi yollarda beton parke kaplamalı yolların sürüş hızlarına bağlı olarak, farklı konforsuzluk seviyeleri için hizmet düzeyi sınır değerleri incelenecektir. Beton parke kaplamalı üstyapıların hizmet düzeyinin göstergesi olarak kent içi yollarda PCI indeksi kullanılacaktır. Ayrıca kent içi yollarda 10 ila 50 km/sa aralığındaki sürüş hızları dikkate alınacaktır. Bu bağlamda yapılacak olan bu çalışma ile beton parke kaplamalı üstyapıların konforsuzluğunun değerlendirmesinde belirlenecek olan sınır değerlerinin beton parke yolların işletiminden sorumlu kurum ve kuruluşlara konforlu bir sürüşü temin edebilmeleri açısından önemli bir kılavuz olacağı düşünülmektedir.

Üstyapının mevcut performansını belirlemek için kullanılan ve konforsuzluğu yansıtan üstyapı mevcut durumu (PCI) ile yüzey düzgünsüzlüğü arasında oldukça yüksek korelasyon olduğu bilinmektedir. Ayrıca çalışmada mevcut durumları ASTM E2840-11 standardına uygun olarak belirlenen ve PCI indeks karşılıkları bulunan beton parke yol kesimlerinde taşıt içerisinde maruz kalınan titreşim verileri de ölçülecektir. Literatürde yapılan çalışmalarda taşıt içerindeki düşey doğrultuda ölçülen titreşim verileri ile konforsuzluk arasında doğrudan ilişkiyi gösteren çalışmalar bulunmaktadır (Cantisani & Loprencipe, 2010; Kırbaş ve Karaşahin, 2016, 2018a, 2018b, 2018c, 2019). Söz konusu titreşim değerlendirmeleri ISO 2631-1 kodlu "Mekanik Titreşim ve Şok- Tüm Vücut Titreşimine Maruz Kalma Değerlendirmesi" isimli standart kurallarına uyarak yapılacaktır ISO (1997). Çalışmada, veri toplama aracı olarak standart bir otomobil ile bu çalışmayı yapmak için geliştirilmesi planlanan bir titreşim ölçüm seti aracılığıyla saha ölçümlerinin tamamlanması planlanmaktadır. Farklı hizmet (ana arter, arter, sokak vb.) ve yönetim (büyükşehir belediyesi, ilçe belediyesi vb.) seviyelerindeki farklı türde ve yoğunlukta bozulmaların bulunduğu üstyapısı beton parke kaplamalı üstyapılardan seçilecek olan yol ağlarında konforsuzluk araştırması yapılacaktır.

Bu çalışma ile tüm dünyada, özellikle gelişmekte olan ülkeler tarafından sıklıkla uygulanan beton parke kaplamalı üstyapılarda, sürüş esnasında tüm vücudu gerek konfor gerekse sağlık açısından etkileyen titreşimin seviyeleri ve oluşma nedenlerin açığa çıkarılması sağlanabildiği gibi ilgili kurumların bakım-onarım ve yenileme gibi faaliyetlerinde karar verme noktasında yardımcı olacak yapım kılavuzu, bakım&onarım rehberi, karar destek sistemi gibi önemli çıktıların üretilmesi amaçlanmaktadır. Ayrıca çalışmanın özgünlüğü kavramına ilave olarak beton parke üstyapılarda toplanan saha verileri yardımıyla standarda uygun önemli bozulma türlerinin konforsuzluk üzerine göreceli etkileri de araştırılacaktır. Sonuç olarak bu çalışma kent içi yollarda sıklıkla kullanılan beton parke üstyapılarının hizmet düzeylerini belirlenmesi veya üstyapının mevcut durumunun daha iyi anlaşılabilmesi bakımından ileride yapılacak olan çalışmalara öncü olması hedefini de taşımaktadır.